Τον Μανώλη Γλέζο, τον γνωρίζαμε σχεδόν όλοι μας, πριν τον γνωρίσουμε και τον συναντήσουμε . 

Το ίδιο και εγώ.

 Ήξερα την ιστορία του. Θαύμαζα τη δράση του. Παρακολουθούσα το έργο του. 

Και πάντα ξαφνιαζόμουν με κάτι καινούργιο που έβγαζε στη φόρα. 

Βιβλιοθήκες στ΄ Απεράθου ,  στην κοινότητα  που  προέδρευε , ή μελέτες για την οικονομία του νερού την εποχή που κανείς δεν ασχολιόταν με αυτά. 

Πάντα όμως με την ίδια προσέγγιση.

 Ανατρεπτική, οραματική,  συμμετοχική. 

Είναι αλήθεια ότι αναρωτιόμουν πότε θα μου δινόταν η ευκαιρία να τον συναντήσω από κοντά, να τον γνωρίσω , να του σφίξω το χέρι.

 Οφείλω  να ομολογήσω ότι , ίσως, επειδή κάποια μυστήρια δύναμη διάβαζε τα μέσα μου, η συγκυρία μου επιφύλαξε τη συγκλονιστικότερη τιμή. 

Να συναντήσω και να γνωρίσω το  Μανώλη Γλέζο στο φυσικό του χώρο , που ταυτόχρονα τον νοοηματοδοτούσε με την παρουσία του.

 Στο δρόμο.

 Γιατί ο Μανώλης Γλέζος ήταν ο Δρόμος. 

Αυτός που τραγουδάμε, που έχει τη δική του ιστορία. 

Αυτός που αναφέρουμε στις ομιλίες μας, σα διαδρομή ζωής. 

Αυτός που όλοι μας ενδόμυχα θέλουμε να κοιτάξουμε πίσω μας στα στερνά μας και να πούμε «Τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι, τον δρόμον τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα»   

Έτσι γνωριστήκαμε. 

Διαδηλώνοντας πλάι πλάι για τα δίκια του παλαιστινιακού αγώνα. 

Και αργότερα μαζί στους αγώνες ενάντια στα Μνημόνια. 

Η συμπόρευση στο δρόμο του Μανώλη με το Μανώλη  με κάνει ακόμη και σήμερα  να αδυνατώ  να πω τι υπερείχε  . 

Η τιμή  και το αίσθημα υπερηφάνειας που ένιωθα να συναγωνίζομαι και να συμπορεύομαι  με το βετεράνο  αγωνιστή με τη  ριζοσπαστική τοποθέτηση και αγωνιστική θεωρία και πράξη ; 

Η υποχρέωση  να μεταδώσω αυτό που κατέκτησα από τη συμπόρευση στο δρόμο ;  

Ή η αταλάντευτη πίστη του σε αξίες που τις υπερασπίστηκε σε κάθε εποχή, με τεράστιο κόστος. Δεκάδες καταδίκες , οι  τρεις σε θάνατο, 17 χρόνια φυλακή και εξορία. 

Και ήταν παράξενο που από το δρόμο, γι΄ αυτόν που δεν χώραγε πουθενά, να  βρεθούμε και οι δύο στο Ευρωκοινοβούλιο σε διπλανά γραφεία . 

Και δεν υπήρχε περίπτωση να μπερδέψεις το γραφείο του Μανώλη. 

Δεν υπήρξε ημέρα που έξω από το γραφείο του να μη συνωστίζονται δημοσιογράφοι και τηλεοπτικά συνεργεία από όλο τον κόσμο που είχαν όνειρο ζωής  μια συνέντευξη μαζί του. 

Στην ίδια ευρωβουλευτική ομάδα για ένα χρόνο. 

Και πριν τα πράγματα πάρουν την εξέλιξη που πήραν με το δημοψήφισμα, ο Μανώλης παραιτείται για να γυρίσει στην Ελλάδα .  

Θυμάμαι τον παρακάλεσα να μείνει και να συνεχίσει το έργο για το οποίο είχε έρθει στην Ευρωβουλή . Τη διεκδίκηση των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα. 

Η διαφορετική του προσέγγιση για το κατοχικό δάνειο, τα ολοκαυτώματα των μαρτυρικών πόλεων και χωριών και την κλεμμένη  , ή κατεστραμμένη,  πολιτιστική  μας κληρονομιά , ήταν ένα άλλος κόσμος  που συνοψιζόταν στη φράση « ακόμη και ένα μάρκο να ήταν» . 

Τη φράση αυτή που φούντωσε ένα τεράστιο κίνημα.  

Θυμάμαι , λοιπόν, ακόμα την απάντησή του,  που επιβεβαίωσε αυτό που δίδασκε με τη στάση ζωής του:      η μόνη χαμένη μάχη είναι αυτή που δεν δίνεται.     « Σοφία κατεβαίνω για να τους βάλω μυαλό.        Δεν πάνε καλά.    Κι εμένα θα μ΄ ακούσουν» 

Η συνέχεια είναι γνωστή, και οφείλω να ομολογήσω για πρώτη φορά δημόσια ότι η διαφοροποίησή του έσβησε και τις τελευταίες ελάχιστες αμφιβολίες που είχα για την ανεξαρτητοποίησή μου. 

Επέλεξα να καταθέσω προσωπικές μνήμες σε αυτό το μνημόσυνο.

Σ΄ αυτό το μνημόσυνο, που όπως και η έξοδός του, γίνονται με τον τρόπο που επιβάλει η πανδημία.

Και  ίσως αυτό  επιτρέπει σ΄ αυτούς που  τον μισούσαν ζωντανό και τον φοβούνται νεκρό να  φαντάζονται ότι παίρνουν μια ιδιότυπη εκδίκηση. 

Όσοι  ενσαρκώνουν την παγκόσμια αδικία, την καταπίεση, τη μισαλλοδοξία, την καταστολή, τον πόλεμο, το φασισμό και δεν έχει τέλος ο κατάλογος.   

Όλοι αυτοί  που ο Μανώλης Γλέζος πολέμησε εναντίον τους με πάθος σε όλη του τη ζωή. 

Όλοι αυτοί λοιπόν που  πιστεύουν ότι η συγκυρία της πανδημίας τους γλίτωσε από το πάνδημο προσκύνημα   και τον πάνδημο όρκο σε όλα αυτά που φωτοβολούσε ο Μανώλης,

 Όλοι αυτοί να έχουν το φόβο μας 

Αυτή είναι η  μεγαλύτερη  παρακαταθήκη που μας άφησε ο Μανώλης Γλέζος.

Ο αγώνας για την ιστορική αλήθεια που,  όπως ο ίδιος αγαπούσε να εξηγεί , είναι όλα αυτά  που δεν πέφτουν στη  λησμονιά. 

Ας είναι αυτή η υπόσχεσή μας στη μνήμη του!