Η πολυφωνία στην ενημέρωση και την πληροφόρηση υποτίθεται ότι είναι ένα από τα αναπόσπαστα δομικά στοιχεία του πλουραλισμού της αστικής δημοκρατίας.
Και όμως : σήμερα υπάρχει ένας δήθεν πλουραλισμός, που είναι παραπλανητικός. Στη σύγχρονη κοινωνία, όλοι σχεδόν οι άνθρωποι λαμβάνουν μόνο μία, και περιορισμένη, θεώρηση των πραγμάτων.
Ιδίως σήμερα, με την κατάσταση του covid, αλλά και τον πόλεμο στην Ουκρανία, ζούμε μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση για τη σύγχρονη (δήθεν πλουραλιστική) αστική δημοκρατία.
Όλα λειτουργούν με βάση την ταύτιση της κυβερνητικής άποψης με εκείνη των κυρίαρχων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Αυτό δεν μπορεί, βέβαια, να θεωρείται δημοκρατική λειτουργία. Η τέταρτη εξουσία όχι μόνο δεν ελέγχει αλλά, λόγω της ισχυρής διαπλοκής, ούτε καν ξεχωρίζει από την πρώτη, την εκτελεστική εξουσία.
Ο συντριπτικά μεγάλος όγκος της ενημέρωσης δεν προσφέρει στην κοινωνία άλλη ή άλλες όψεις των πραγμάτων. Υπάρχει μόνο ο προπαγανδιστικός βομβαρδισμός με την κυρίαρχη άποψη, την κυβερνητική φυσικά. Η αντίθετη άποψη που θα έπρεπε να ακούγεται έχει να κάνει με τα υπόλοιπα κόμματα της Βουλής. Υπάρχει πρόβλημα και πρέπει να το δούμε. Ο χρόνος που μοιράζεται είναι ελάχιστος. Μια διαρκής, συστηματική και αδυσώπητη επιχείρηση ηγεμονίας και κυριαρχίας στην κοινωνία.
Στο σύγχρονο καπιταλισμό, ή μετακαπιταλισμό, το κόστος της ενημέρωσης όλων των μέσων (ραδιόφωνο, τηλεόραση, έντυπα, διαδίκτυο κλπ.) δεν καλύπτεται από το αντίτιμο του αποδέκτη, δηλ. του κοινού, αλλά – κυρίως – από τις διαφημίσεις.
Τα ΜΜΕ έχουν μεταβληθεί σε διαφημιστικά μέσα. Τα προϊόντα τους χρησιμεύουν για να προσελκύσουν μεγαλύτερο κοινό για τις διαφημίσεις. Οι διαφημίσεις είναι η βάση της σύγχρονης καπιταλιστικής είδησης και αυτές καθορίζουν το περιεχόμενο και την ουσία της.
Έτσι, οι άρχοντες της σύγχρονης πληροφόρησης είναι οι επιχειρήσεις διαφήμισης. Αυτές κατευθύνουν την κοινωνία.
Αυτό είναι, πια, ένα θεμελιώδες ζήτημα για την ίδια τη λειτουργία της Δημοκρατίας.
Και για την αντιμετώπισή του χρειάζεται ένας σύγχρονος και δημοκρατικός θεσμός, δηλαδή κάτι εντελώς διαφορετικό από το σχήμα του δικού μας ΕΣΡ.
Εντωμεταξύ, υπάρχει και άλλη μία κρίσιμη παράμετρος: Τα χρήματα της διαφήμισης διοχετεύονται με αδιαφανή κριτήρια και οπωσδήποτε όχι ισορροπημένα. Χωρίς ουσιαστικό έλεγχο και χωρίς κανέναν εξισορροπητικό μηχανισμό, λειτουργούν συστήματα ευνοιοκρατίας και άνισης οικονομικής στήριξης.
Δεν είναι, λοιπόν, παράδοξο ότι τα ΜΜΕ, ενώ έχουν την άμεση δυνατότητα για πλατιά διάδοση της γνώσης, λειτουργούν με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο, σαν μηχανισμοί στοχευμένης αποβλάκωσης.
Η συγκέντρωση των μηχανισμών ενημέρωσης σε ελάχιστα φυσικά πρόσωπα και σε συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα επιτείνει ακόμα περισσότερο την αρνητική λειτουργία του συστήματος, όπως και η εξέλιξη της περίφημης παγκοσμιοποίησης.
Ειδικά στη χώρα μας το πρόβλημα έχει οξυνθεί ιδιαίτερα και αποτελεί, πραγματικά, κορυφαίο πολιτικό ζήτημα.
Σε ποιόν πρέπει να δώσουμε τα συγχαρητήρια για αυτήν την κατάσταση;
33 χρόνια μετά τη σύσταση του ΕΣΡ, η πολυφωνία στη ραδιοτηλεόραση παραμένει άγνωστη περιοχή.
Ακόμα και η νομολογία του ΣτΕ δεν είναι ικανή να ανακόψει τη διαδικασία της κατάφωρα ελεγχόμενης και μονόπλευρης ενημέρωσης.
Την προηγούμενη φορά έγινε, μάλιστα, και αναφορά σε συγκεκριμένη απόφαση του ΣτΕ (243/2012). Εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι όσα ανέφερε αυτή για την αιτιολόγηση των αποφάσεων του ΕΣΡ μάλλον δεν λαμβάνονται υπόψη.
Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι αυτή η προκλητική, ανεξέλεγκτη και υπερβολική γκρίζα διαφήμιση, που έχει γίνει, καθώς φαίνεται, καθεστώς. Σχεδόν όλες οι εκπομπές της πρωινής η μεσημεριανής Ζώνης, εδώ και πολύ καιρό, περιλαμβάνουν πληρωμένα προωθητικά “ένθετα” όπως π.χ. από Ιατρικά Κέντρα κλπ.
Και όλα αυτά γίνονται συστηματικά, και χωρίς καμία σήμανση για το κοινό - Σαν να είναι απλώς μέρος της (δήθεν ενημερωτικής) εκπομπής.
Αυτό, από όσο καταλαβαίνουμε, είναι προφανώς, για το ΕΣΡ, απολύτως θεμιτό ! – Ή όχι;
Έχετε κάτι να μας πείτε γι’ αυτό;
Ας πάμε σε ένα άλλο ζήτημα:
Είναι σαφές ότι το ολιγοπωλιακό καθεστώς στην ιδιοκτησία των ραδιοφωνικών Σταθμών αποτρέπει τη διενέργεια διαγωνισμών αδειοδότησης. Επίσης, λειτουργεί και περιοριστικά – αν όχι απαγορευτικά – για τη δυνατότητα εισδοχής νέων παραγόντων στο χώρο.
Ας μην ξεχνάμε ότι η προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού αποτελεί καταστατική υποχρέωση του Συμβουλίου, την οποία δεν τηρεί – και μάλιστα διαχρονικά !
Επειδή το θέμα αφορά σε αρκετούς σταθμούς σε όλη τη χώρα, εμείς θα ρωτήσουμε ευθέως: Μήπως υπάρχουν, για αυτό, πιέσεις, από την Ένωση Ιδιοκτητών Ραδιοφωνικών Σταθμών ;
Γιατί, αλήθεια, συντηρείται και διαιωνίζεται αυτό το καθεστώς ;
Εδώ θα μπορούσε, ίσως, να υπάρχει μια προσωρινή νομοθετική ρύθμιση : Σταθμοί που λειτουργούν με ασφαλισμένο προσωπικό και πλήρες πρόγραμμα θεωρείται ότι λειτουργούν νόμιμα, μέχρι την προκήρυξη του διαγωνισμού αδειοδότησης.
Το Συμβούλιο έχει λάβει πολλές Αναφορές από την Ένωση Τεχνικών Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Συγκεκριμένα, για τους Σταθμούς : “Εν Λευκώ”, “Red”, “Hit”, “Μελωδία”, “Kids Radio”, “Pepper” και “Μέντα”, αλλά και για την παράτυπη-παράνομη μεταβίβαση του «Music 89.2». Δεν έχει απαντήσει ποτέ! Εδώ χρειάζονται εξηγήσεις!
Στην προηγούμενη συνεδρίαση, ρωτήσαμε εάν έχετε προχωρήσει στην αξιολόγηση των κωδίκων δεοντολογίας που έχετε παρουσιάσει και εάν έχετε προτάσεις για τη βελτίωσή τους που αφορούν και στη διαφήμιση, στους δημοσιογράφους για τα προγράμματα και για την κατανομή των συχνοτήτων και τους όρους τεχνικής χρήσης τους. Πρέπει να συζητήσουμε και την υποχρέωση της αρχής πολυφωνίας όσον αφορά στην παρουσία των απόψεων και των δραστηριοτήτων των πολιτικών κομμάτων με βάση την αρχή και τα κριτήρια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
Δεν απαντήσατε! Μήπως σήμερα έχουν, πια, ωριμάσει οι συνθήκες για μια απάντηση;
Και ένα τελευταίο ερώτημα:
Μπορείτε να αιτιολογήσετε το σκεπτικό σας για τη μη χορήγηση άδειας για την πανελλήνια μετάδοση ραδιοτηλεοπτικών μηνυμάτων για την εκστρατεία εθελοντικής αιμοδοσίας του Δήμου Νεάπολης-Συκεών;
Και να κλείσω κύριε Πρόεδρε με κάτι που αναφέρθηκε από τον συνάδελφο της Νέας Δημοκρατίας όσον αφορά στους στρατούς κάποιων τρολς που πρακτικά και θεωρητικά συντηρούν κάποια κόμματα. Για εμένα είναι μία ανήθικη πρακτική αυτή και πιστεύω ότι το καταλαβαίνουν όλοι. Είναι ανήθικη γιατί χρησιμοποιείται εμμέσως πλην σαφώς για να χτυπήσει αντιπάλους παραποιώντας στοιχεία, λεγόμενα , χρησιμοποιώντας ύβρεις, απαξιώσεις κτλ και κυρίως για να δολοφονήσει χαρακτήρες ανθρώπων, οι οποίοι τοποθετούνται με όποιον τρόπο μπορούν και νομίζουν πολιτικά και στις θέσεις τους στην Ολομέλεια. Θα ήθελα παρακαλώ πολύ αν αυτό ισχύει, να γίνει συζήτηση κάποια στιγμή για να δούμε ακριβώς τι συμβαίνει, ποια είναι αυτά τα κόμματα που έχουν φτιάξει αυτούς τους στρατούς και νομίζω ότι υπάρχουν και τα μέσα και ο τρόπος και να βρεθούν ποιοι κρύβονται πίσω από αυτή την ανωνυμία αλλά και ποιοι είναι αυτοί που χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο απέναντι σε συναδέλφους.
Σας ευχαριστώ !
Πέμπτη, 5 Μαΐου 2022 και ώρα 10.00΄,
στην Αίθουσα Γερουσίας,
Συζήτηση επί της Εκθέσεως Πεπραγμένων, έτους 2020,
του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης και
ακρόαση του Προέδρου του, κ. Αθανασίου Κουτρομάνου.
