Η αντιμετώπιση της οπαδικής βίας αποτελούσε, κατά κάποιο τρόπο, το κύριο θέμα, το κύριο αντικείμενο, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης (Σαιν Ντενί 2016) που η Κύρωσή της συζητήθηκε – και ψηφίστηκε – σήμερα το πρωί , στην Ολομέλεια.
Αφού έχουμε λοιπόν κοινό θέμα, θα έχουμε, υποχρεωτικά, και κοινές αναφορές :
Τί έπρεπε να γίνει για να αφυπνισθεί η Ελληνική Πολιτεία, η Ελληνική Κυβέρνηση ; Έπρεπε να χαθεί εντελώς άδικα ένας άνθρωπος, στυγνά δολοφονημένος. Έπρεπε να ξεσηκωθεί η σοκαρισμένη ελληνική κοινωνία. Ένας θάνατος που είχε με βεβαιότητα προαναγγελθεί, με την διαρκή και ανέλεγκτη ανάπτυξη των πρακτικών του χουλιγκανισμού.
Έτσι, λοιπόν, η Κυβέρνηση, εκτεθειμένη από την πραγματικότητα, αποφάσισε να αναλάβει δράση. Έπρεπε να ξεχειλίσει το ποτήρι, για να αισθανθεί έτοιμη και ώριμη, μετά τον πολυετή λήθαργο. Δυστυχώς, όμως, τόσο προβλέψιμη και ανεπαρκής ! Έτοιμη και ώριμη, αλλά, και πάλι, μόνο για τις εύκολες λύσεις.
Και πάλι λοιπόν, και εδώ, όπως και σε τόσες άλλες περιπτώσεις, καταφεύγετε στην εντελώς προβλέψιμη ευκολία σας : Αυστηροποίηση των σχετικών ποινικών διατάξεων , για να δείξετε ότι κάτι κάνετε, μπροστά στην αποδεδειγμένη πλέον, και μάλιστα με τρόπο τραγικό, κρατική και κυβερνητική ανεπάρκεια.
Αυτό είναι, άλλωστε, ένα χαρακτηριστικό της αντίληψης και του πολιτικο-κοινωνικού προσανατολισμού της κυβερνητικής παράταξης που κυβερνά. Όσα περιστατικά δημιούργησαν κοινωνική αναταραχή, ανησυχία ή και αγανάκτηση είχαν την εντελώς αναμενόμενη κυβερνητική απάντηση : αύξηση των ποινών, αυστηροποίηση του πλαισίου.
Η αλήθεια είναι ότι η παράταξή σας έχει αποδείξει ότι, με βάση το πολιτικό DNA της, θεωρεί ότι ο αυταρχισμός είναι το φάρμακο για κάθε νόσο. Τώρα πια, έχει προστεθεί και η απόλυτη κυριαρχία της επικοινωνίας στην πολιτική σας.
Η αυστηροποίηση είναι πάντα η πρακτική της Κυβέρνησης, που επιλέγει να σύρεται πίσω από την τηλεοπτική και επικοινωνιακή λογική, για να ικανοποιήσει και την αντανακλαστική τιμωρητική παρόρμηση, που δημιουργεί κάθε ακραία αντικοινωνική συμπεριφορά.
Και εδώ, όπως σχεδόν παντού, η θλιβερή ελληνική πραγματικότητα : χωρίς κανένα σχεδιασμό και χωρίς κανένα πρόγραμμα, η κυβερνητική πολιτική εξαντλείται στην αντανακλαστική διαχείριση των εξελίξεων.
Και όμως, όλοι θα έπρεπε να έχουμε συνειδητοποιήσει ότι οι εύκολες λύσεις δεν μας οδηγούν πουθενά και έχουν αποδειχθεί αποτυχημένες και στην πράξη.
Η λεγόμενη “οπαδική βία” δεν είναι μία αντικοινωνική συμπεριφορά, μια εγκληματική πρακτική, που αναπτύσσεται απομονωμένη από τις συνθήκες του κοινωνικού περιβάλλοντος.
Μάλιστα, περισσότερο, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο :
Ο λεγόμενος “οπαδισμός” αποτελεί το πρόσφορο πεδίο για να εκτονώνεται η βίαιη ατομική και κοινωνική παρόρμηση. Αυτή, όμως, οφείλεται σε διάφορους άλλους παράγοντες και αιτίες και, απλώς, χρησιμοποιεί ως αφορμή δράσης το πλαίσιο της αθλητικής δραστηριότητας.
Εκφράζετε ένα ρητορικό ή φιλολογικό ενδιαφέρον και δηλώνετε ότι επιδιώκετε την “εξάλειψη” του φαινομένου της οπαδικής βίας. Και όμως ξέρετε, ότι η “εξάλειψη” δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί ποτέ, γιατί τα αίτια του φαινομένου δεν είναι ούτε εύκολα αντιμετωπίσιμα ούτε εστιασμένα στην αθλητική δραστηριότητα.
Παράλληλα, εφαρμόζετε, συνειδητά και με επιμονή, στοχευμένες πολιτικές, που περιθωριοποιούν όλο και μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες, και ιδίως τη νεολαία. Πολιτικές που οδηγούν όλο και μεγαλύτερα ποσοστά των κοινωνικών ομάδων στα όρια της επιβίωσης ή και κάτω από αυτά. Ξέρετε, το δόγμα ότι “η πίεση φέρνει εκτόνωση”, δεν μπορεί, ουσιαστικά, να αμφισβητηθεί…
Έτσι λοιπόν, εσείς οι ίδιοι δημιουργείτε το εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη πρακτικών της βίας, που θα εκτονωθεί και στα γήπεδα και γύρω από αυτά.
Το ενδιαφέρον σας, λοιπόν, για την δήθεν προστασία της κοινωνίας από αυτά τα φαινόμενα είναι απλώς κενός λόγος.
Όσο και να αυξήσετε, λοιπόν, τις ποινές, όσο και να αυστηροποιήσετε το πλαίσιο, η βία θα είναι εδώ. Γιατί, όχι μόνο δεν κάνετε τίποτα για να αντιμετωπίσετε τις αιτίες της αλλά, αντιθέτως εφαρμόζετε πολιτικές που την υποθάλπουν, πολιτικές που εξωθούν στη βίαιη ατομική και κοινωνική εκτόνωση.
Κα με τον τρόπο αυτό, θα τιμωρούνται τα θύματα. Τα θύματα που γίνονται δυο φορές θύματα. Οι πραγματικοί αίτιοι όχι μόνο θα μένουν ατιμώρητοι αλλά και θα παραμένουν κυρίαρχοι. Κυρίαρχοι ακόμα και σε σχέση με εσάς. Αυτοί θα συνεχίσουν να σας ορίζουν και τους κανόνες του παιχνιδιού.
Και, βέβαια, ξέρετε ποιοι είναι αυτοί : Είναι όλοι οι μεγαλοπαράγοντες, μεγαλοεπιχειρηματίες που απόκτησαν τον έλεγχο ομάδων για να αναβαθμίσουν την εξυπηρέτηση των λοιπών συμφερόντων τους !
Εδώ, πιο χαρακτηριστική περίπτωση, είναι οι μεγαλοϊδιοκτήτες του επαγγελματικού ποδοσφαίρου που όλοι γνωρίζουμε ότι συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη της αντικοινωνικής δράσης των λεγόμενων οπαδών.
Ή μήπως όχι ; Είναι, στ’ αλήθεια, κανείς που έχει αμφιβολία ή απορίες για αυτό ;
Όλοι ξέρουμε ότι οι σύνδεσμοι – και οι οπαδοί – αποτελούν ένα ακόμα εργαλείο, που – απλώς – το χρησιμοποιούν για την επίτευξη των σκοπών τους. Σκοποί, μάλιστα, που οι περισσότεροι δεν έχουν κάν άμεση σχέση ούτε με την ομάδα τους ούτε με τον αθλητισμό.
Μιλάμε για το σύστημα τον ομάδων όπου οι πιο ενεργοί και δοκιμασμένοι στην αφοσίωση από τους “συνδεσμίτες” παίρνουν “προαγωγή” και αναλαμβάνουν έμμισθα καθήκοντα στη δύναμη ασφάλειας και φύλαξης του γηπέδου της ομάδας. Αυτή είναι η πραγματικότητα !
Να θυμίσω, επίσης, ότι έχουμε γίνει μάρτυρες περιστατικών όπου εντεταλμένα άτομα του στενού κύκλου οδηγιών του Προέδρου αναλαμβάνουν δράση και εκτελούν επιχειρήσεις εκφοβισμού απέναντι σε αντιπάλους, απέναντι σε διαιτητές, ακόμα και σε παίκτες της ίδιας της ομάδας.
Μήπως έχετε να μας αναφέρετε μία – επαναλαμβάνω – μία (!) περίπτωση που επιβλήθηκε οιαδήποτε ποινή, έστω και μονοήμερης φυλάκισης, σε κάποιον από αυτούς ;
Μήπως έχετε να μας αναφέρετε μία περίπτωση που τους αφαιρέθηκε το δικαίωμα κατοχής μετοχών οιασδήποτε ομάδας για έναν τέτοιο λόγο ; Δηλαδή για υπόθαλψη, πρόκληση ή εντολή βίας ;
Και, ένα ακόμα ερώτημα : Ενόψει των ποινών που προβλέπετε για τους νεαρούς -ή και όχι- άμεσους αυτουργούς, και με βάση την αρχή της αναλογικότητας, που ισχύει στο ποινικό δίκαιο, ποιες θα έπρεπε να είναι οι ποινές για αυτούς ;
Για αυτούς, λοιπόν, ποια “αυστηροποίηση” έχετε σκοπό να εφαρμόσετε ;
Μήπως θα αλλάξετε από σήμερα την πολιτική σας και θα πάψετε να τους αντιμετωπίζετε σαν την αξιοσέβαστη οικονομική ελίτ, που δήθεν αναγκαστικά συνδιαλέγεται με την εξουσία, και μάλιστα από θέση ισχύος ;
Άλλοι τους λένε “Ολιγάρχες”, άλλοι Επενδυτές – αυτό δεν έχει σημασία !
Αυτό που έχει σημασία και αποτελεί κοινό τόπο, είναι ότι χρησιμοποιούν τον αθλητισμό για την εξυπηρέτηση των άλλων επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων. Μερικές φορές, μάλιστα, ακόμα και για κάθε είδους επηρεασμούς για την κάλυψη παρανόμων δραστηριοτήτων.
Στην πραγματικότητα, δεν περιμένουμε καμία απάντηση σε αυτά. Όλη η κοινωνία έχει μετρήσει και τη θέλησή σας και την δύναμή σας σε αυτούς τους τομείς. Και ξέρει ότι για αυτά τα πράγματα, εκεί που χρειάζεται «το μαχαίρι το κόκκαλο» όπως λέμε, δεν έχει να περιμένει τίποτε από εσάς !
Έχετε μήπως την πρόθεση να επέμβετε και ελέγξετε το εξωφρενικό παρα-σύστημα του τζόγου ; Η αγωνιστική δραστηριότητα έχει καταντήσει ένα απλό συμπλήρωμα, αποτελεί απλώς τη βάση, για τον εκτεταμένο στοιχηματισμό και τη χυδαία κερδοσκοπία, που εφαρμόζει την πρακτική των “στημένων αγώνων”.
Άλλο ένα φαινόμενο που ενισχύει την αναξιοπιστία της αθλητικής δραστηριότητας. Συσσωρεύει υλικό που οδηγεί και σε επεισόδια βίας των οπαδών, είτε με τη μορφή της οργανωμένης βίας μέσω συνδέσμων κλπ. είτε ακόμα και ατομικά.
Όπως γίνεται φανερό, θεωρούμε ιδιαίτερα προβληματικά τα ζητήματα Αρχής, όσον αφορά, κυρίως, το Πρώτο Μέρος του σχεδίου νόμου. Πρόκειται για αποσπασματικές, αντανακλαστικές ρυθμίσεις, χωρίς κανένα βάθος σχεδιασμού και, επομένως, χωρίς πραγματική προοπτική αποτελεσματικότητας. Πολύ περισσότερο αφού πολύ κρίσιμοι τομείς που σχετίζονται με την ανάπτυξη της οπαδικής βίας και την οργάνωση της αντιμετώπισής της, παραμένουν ανέγγιχτοι.
Πιστεύω ότι, στην πραγματικότητα, δεν πείθετε ούτε στο ελάχιστο, ακόμα και τους εαυτούς σας, για το ότι κάνετε την τομή που πραγματικά χρειάζεται η ελληνική πραγματικότητα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Για τις υπόλοιπες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου έχουμε συγκεκριμένες παρατηρήσεις επί των άρθρων, για τις οποίες θα αναλωθούμε στην επόμενη συζήτηση της Επιτροπής.
Μόνα μία τελευταία παρατήρηση κ. Υπουργέ :
Η κατάσταση με τον νόμο 2725/1999 (“Ερασιτεχνικός και επαγγελματικός αθλητισμός και άλλες διατάξεις”) δεν είναι απλώς οριακή, έχει ξεπεράσει, τα όρια. Αλλεπάλληλες τροποποιήσεις, προσθήκες, τροποποιήσεις επί των τροποποιήσεων, τροποποιήσεις επί των προσθηκών κ.ο.κ. Υπάρχει πια ένα αντικειμενικό σοβαρό πρόβλημα στην εφαρμογή του και δημιουργείται μία ανεπίπτρεπτη, για ευνομούμενο κράτος, ανασφάλεια δικαίου. Επομένως, είναι ανάγκη να αντιμετωπίσουμε άμεσα την ανάγκη για νέα Κωδικοποίηση του νόμου.
Σας Ευχαριστώ !
02.03.2022 - Διαρκής Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων - Τετάρτη ώρα 16.00’
Αίθουσα «Προέδρου Αθανασίου Κωνστ. Τσαλδάρη» (223)
Επεξεργασία και εξέταση σχ. Ν. του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
«Μέτρα αντιμετώπισης της οπαδικής βίας, ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των λεσχών φιλάθλων, αθλητικός εθελοντισμός, πνευματικός αθλητισμός, ηλεκτρονικός αθλητισμός (e-sports), εργασιακός αθλητισμός, άλλες διατάξεις για τον εκσυγχρονισμό της αθλητικής νομοθεσίας και λοιπές διατάξεις».
