Τη δυσαρέσκειά της εξέφρασε η εισηγήτρια Σοφία Σακοράφα στην επιτροπή ITRE για την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορά στη χρήση των πόρων Συνοχής για διαρθρωτικές μεταρυθμίσεις νεοφιλελεύθερης έμπνευσης .
Ακολουθεί η εναρκτήρια εισήγηση :
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Όπως γνωρίζετε, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας διάψευσης των επικρίσεων και ενίσχυσης της αιτιολόγησης και της λογοδοσίας των δαπανών των ταμείων συνοχής της ΕΕ, υιοθετήθηκε στην προγραμματική περίοδο 2014-2020 ένας ενισχυμένος προσανατολισμός στις επιδόσεις. Συγκεκριμένα, για κάθε επιχειρησιακό πρόγραμμα ορίστηκε ένα πλαίσιο επιδόσεων, όπου περιγράφονται λεπτομερώς τα αναμενόμενα αποτελέσματα από τις επενδύσεις και ο τρόπος μέτρησης της προόδου που σημειώνεται στην πορεία προς την επίτευξη αυτών των στόχων.
Έως το 2019, θα διενεργηθεί αξιολόγηση των επιδόσεων και τα προγράμματα που θα έχουν επιτύχει τα ορόσημα και τους στόχους, θα αποκτήσουν πρόσβαση στο αποθεματικό επίδοσης - πρόκειται για το 6% των πόρων που διατίθενται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής- ενώ όσα θα έχουν αποτύχει ενδέχεται να αντιμετωπίσουν την επιβολή κυρώσεων.
Η συγκεκριμένη πρόταση νομοθετικής τροποποίησης με εξέπληξε δυσάρεστα. Εν ολίγοις καλεί τα κράτη μέλη να παραχωρήσουν εθελοντικά, εν όλω ή εν μέρει, τη διαχείριση των πόρων του αποθεματικού επίδοσης στην Επιτροπή, προκειμένου να στηρίξει, όπως διακαώς επιθυμεί, οριζόντιες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν προσδιοριστεί στο πλαίσιο της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Κατά την προσωπική μου άποψη η πολιτική συνοχής και η διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου δεν μοιράζονται και δεν εξυπηρετούν τους ίδιους στόχους. Οι εκ των προτέρων, καθώς και η μακροοικονομική αιρεσιμότητα συνιστούν μείζονα κίνδυνο για την επίτευξη της βιώσιμης, δίκαιης και ισόρροπης ανάπτυξης στην ΕΕ. Το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει ότι «η σύνδεση της Πολιτικής Συνοχής με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο δεν θα πρέπει να παρεμποδίζει την επίτευξη των στόχων της όπως ορίζονται στις Συνθήκες».
Για το λόγο αυτό η μετατόπιση επιπλέον 21 δισ. ευρώ, που είναι το συνολικό αριθμητικό μέγεθος για το αποθεματικό επίδοσης, για την εξυπηρέτηση στόχων που συνδέονται στενά με τη διαδικασία της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης, αποτελεί σαφή παρέκκλιση από τον κύριο σκοπό της Πολιτικής για την Συνοχή, δηλαδή «τη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών».
Ο επαναπροσανατολισμός ενός τόσο σημαντικού μέρους των πόρων θα διαταράξει την εφαρμογή και θα επηρεάσει αρνητικά τον αντίκτυπο της πολιτικής συνοχής. Κύριες και συμπληρωματικές αρχές της, όπως η αλληλεγγύη στην πράξη, η εύλογη και δίκαιη ανακατανομή του πλούτου, καθώς η ίδια λογική που βασίζεται στην παροχή κινήτρων για την επίτευξη επιδόσεων, θα υπονομευθούν σοβαρά.
Όσον αφορά το διαδικαστικό σκέλος θεωρώ ότι η πρόταση έρχεται με καθυστέρηση και είναι εξαιρετικά ασαφής. Η σχετική τροποποίηση θα έχει αναδρομική ισχύ, ενδεχομένως θα προκαλέσει δημοσιονομικές διαταραχές επί των συμφωνημένων εθνικών ετήσιων δόσεων και είναι πιθανό να θέσει εν αμφιβόλω ήδη προγραμματισμένες δαπάνες για συγκεκριμένα έργα.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Αν και είμαι υπέρμαχος των μεταρρυθμίσεων, θα αποδοκιμάσω για μία ακόμη φορά τους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς της ΕΕ που υποστηρίζουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με αποκλειστικό επίκεντρο το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και την οικονομική διακυβέρνηση κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Όπως γνωρίζετε έχει ήδη πραγματοποιηθεί ανακατανομή των κονδυλίων της συνοχής προς όφελος του Προγράμματος Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων, ενώ η Επιτροπή προτείνει τώρα μια εκ νέου σημαντική αύξηση της συνολικής του χρηματοδότησης.
Διαφαίνεται δε ότι το χρηματοδοτικό ισοζύγιο ανάμεσα στην πολιτική Συνοχής και την Οικονομική Διακυβέρνηση θα επιδεινωθεί κατά την προσεχή προγραμματική περίοδο. Η Επιτροπή, προτείνει μεν τη θέσπιση ενός νέου προγράμματος στήριξης των μεταρρυθμίσεων ύψους 25 δισ. EUR με χρηματοδότηση από το μέσο ευελιξίας και σε πλήρη διαχωρισμό από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, εντούτοις παράλληλα σχεδιάζει σημαντική μείωση της συνολικής χρηματοδότησης για την Συνοχή.
Κλείνοντας την αρχική μου τοποθέτηση θέλω να σας υπενθυμίσω ότι ενώ η επιμερισμένη διαχείριση, που αποτελεί τον κανόνα για τη διαχείριση των πόρων της Συνοχής, δημιουργεί την εντύπωση μιας συνιδιοκτησίας ανάμεσα στα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η απόφαση ενός κράτους μέλους να χρησιμοποιήσει εν μέρει ή εν όλω το αποθεματικό επίδοσης για την υποστήριξη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, σηματοδοτεί, όπως σαφώς προτείνεται, τη μετάβαση σε καθεστώς άμεσης διαχείρισης. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη μέλη θα χάσουν τον έλεγχο επί των σχετικών πόρων, ενώ κάθε πρόταση για την ανάληψη μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων θα εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα αξιολόγησης, έγκρισης και διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, θεωρώ ότι η Επιτροπή μας θα πρέπει να καλέσει την επιτροπή REGI, αρμόδια επί της ουσίας και τις Επιτροπές ECON και BUDG, ως συνδεδεμένες επιτροπές, να απορρίψουν την πρόταση της Επιτροπής.
Μετά την τοποθέτηση των σκιωδών εισηγητών ο πρόεδρος έδωσε και πάλι το λόγο στην εισηγήτρια Σοφία Σακοράφα για την ολοκλήρωση της συζήτησης.
Ευχαριστώ πολύ κ. Πρόεδρε,
Κατ’ αρχήν θα μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω τους συναδέλφους για τις τοποθετήσεις τους και τις τυχόν παρατηρήσεις τους και θα μου επιτρέψετε επίσης να απευθυνθώ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να υπενθυμίσω ότι η συγκεκριμένη πρόταση βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση και αντίφαση με τις πρόσφατες δηλώσεις της Επιτροπής στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Θα σας υπενθυμίσω ότι ο κ. Χαν στις 15 Μαρτίου 2018, απαντώντας σε επερώτηση - παρότρυνση της Επιτροπής REGI για την επίσπευση των διαδικασιών αξιολόγησης και κατανομής του αποθεματικού επίδοσης, τοποθετήθηκε αρνητικά, αναφέροντας επί λέξει: «τα δυνητικά οφέλη από την προτεινόμενη τροποποίηση επίσπευσης είναι σημαντικά λιγότερα από τα μειονεκτήματα, όπως ο διοικητικός φόρτος, η πολυπλοκότητα, η έλλειψη συνοχής σε όλα τα κράτη μέλη και τα προγράμματα και οι μη προγραμματισμένες αλλαγές στην ενδεικτική δημοσιονομική πορεία. Η πρόσθετη εργασία των νομοθετών για τη διεκπεραίωση μιας πιθανής τροποποίησης προστίθεται σε αυτό».
Αυτά είπε ο κ. Χαν στην ολομέλεια.
Δεν μπορώ λοιπόν να αντιληφθώ πώς η τροποποίηση περί της επίσπευσης είναι εν ολίγοις καταστροφική και πώς αυτή που προτείνει η ίδια η Επιτροπή για την αλλαγή του προσανατολισμού και του τρόπου διαχείρισης του αποθεματικού επίδοσης είναι απόλυτα θεμιτή και επιθυμητή. Πρόκειται λοιπόν για μία σαφή περίπτωση εφαρμογής δύο μέτρων και δύο σταθμών.
Χαίρομαι πάρα πολύ που στη συζήτηση που έγινε οι περισσότερες ομάδες συμφωνήσαμε απόλυτα σε ό,τι αφορά την προτεινόμενη τροποποίηση.
Θα μου επιτρέψετε κ. Πρόεδρε να καλέσω την Επιτροπή να αποσύρει άμεσα την παρούσα πρόταση, να μας απαλλάξει από την πρόσθετη εργασία της τροποποίησης και να επιτρέψει την απρόσκοπτη πρώτη εφαρμογή του πλαισίου επιδόσεων.
