Δευτέρα, 15 Ιουνίου 2020 και ώρα 10.30΄, Αίθουσα Γερουσίας
συνεδρίαση Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων
Ενημέρωση από τον Υπουργό Οικονομικών, κ. Χρήστο Σταϊκούρα,
εαρινή δέσμη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Ανάκαμψης

Κύριε Πρόεδρε σας ευχαριστώ!
Η πρόσφατη κρίση κατέδειξε, όπως και οι προηγούμενες, την αδυναμία των ενωσιακών θεσμών να τις αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά. Και το πρόβλημα δεν έγκειται σε ανεπαρκές θεσμικό πλαίσιο.
Στην υπερεξηντάχρονη πορεία από Κοινότητα σε Ένωση έχει αποδειχθεί ότι οι επιτυχίες και οι αποτυχίες της είναι ανεξάρτητες από το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει. Η ανάγνωση της ιστορίας, μας έχει διδάξει ότι, το θεσμικό πλαίσιο πάντα κάμπτεται από την πολιτική βούληση. Διότι, η πολιτική βούληση είναι εκείνη που δίνει λύσεις σε προβλήματα και είναι εκείνη επίσης που δημιουργεί προβλήματα.
Σχεδόν σαράντα χρόνια μετά την είσοδο της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ διαπιστώνουμε ότι οι ανισότητες αυξάνονται όλο και περισσότερο. Η χώρα μας είχε και πριν την κρίση του 2009 σοβαρά προβλήματα που κρύβονταν επιμελέστατα από όλους, και από τους εταίρους μας επισημαίνω, κάτω από το χαλί. Η κρίση των δέκα τελευταίων χρόνων αφάνισε την ελληνική μεσαία τάξη και φόρτωσε τις ελληνικές οικογένειες με ένα δυσθεώρητο χρέος. Για το τελευταίο, παρεμπιπτόντως, οι κατατεθείσες απόψεις από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο είναι άκρως ανησυχητικές.
Και σήμερα, μετά την επιδημία, έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια μεγάλη ύφεση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 26.05. τα σχέδια ανάκαμψης όλων των κρατών μελών αθροίζονται σε 2,4 τρις Ευρώ.
Από αυτά, όμως, σχεδόν τα μισά, το 47%, αποτελεί μόνο το εθνικό πρόγραμμα της Γερμανίας. Με αυτούς τους τεράστιους πόρους, η γερμανική επιχειρηματικότητα θα αποκτήσει ένα επιπλέον τεράστιο προβάδισμα στον ανταγωνισμό της Ενιαίας Αγοράς, αλλά και παγκόσμια, με αποτέλεσμα την περαιτέρω διεύρυνση των υφιστάμενων ανισοτήτων μέσα στην ΕΕ.
Και το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Ανάπτυξης σαν πρωτοβουλία της Επιτροπής καλείται να αντιμετωπίσει πρώτιστα αυτό το θεμελιώδες ζήτημα, της άμβλυνσης των ανισοτήτων, άλλως θα παρέμεναν μόνο τα εθνικά προγράμματα για την αντιμετώπιση της τελευταίας κρίσης.
Εύλογα θα πρέπει λοιπόν οι παρεμβάσεις που θα γίνουν στην χώρα μας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Ανάκαμψη να έχουν διαρθρωτικό χαρακτήρα.
Τρία βασικά μαθήματα έχουμε πάρει από λάθη της μέχρι σήμερα πορείας μας και πρέπει να τα λάβουμε υπόψη στις παρεμβάσεις μας:
Δεν υπάρχει βιώσιμη ανάπτυξη που να μην θεμελιώνεται στην αρχή της προστασίας του περιβάλλοντος.
Η ισχυρή εξάρτηση μιας οικονομίας από έναν τομέα αποτελεί επισφαλή παράγοντα για την ανάπτυξη της.
Επίσης, η ανάπτυξη της οικονομίας στις διάφορες περιοχές της θα πρέπει να είναι ισόρροπη και να μην παρουσιάζονται ιδιαίτερα χάσματα.
Και είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό ότι η χώρα μας μετά από πάνω από τριάντα χρόνια ενωσιακής διαρθρωτικής πολιτικής έχει αναπτύξει μια τριτογενή οικονομία υπηρεσιών, με κυρίαρχο τον τουρισμό, παραμελώντας τους άλλους δύο πυλώνες της.
Καταρχήν, στον πρωτογενή τομέα: ένα θεμελιώδες πρόβλημα είναι η υφαλμύρωση και η υπεράρδευση. Ας δοθεί επιτέλους προτεραιότητα σε έργα μεταφοράς υδάτων και εμπλουτισμού τους σε περιοχές που πλήττονται ιδιαίτερα. Αναφέρομαι πάντα σε μικρά και όχι σε φαραωνικού τύπου έργα.
Περαιτέρω Πληροφορίες: Το έργο του Ανάβαλου αποτελεί μια εξαιρετική παρέμβαση. Τέτοιες προσεγγίσεις μικρού μεγέθους προσφέρουν στις περιοχές που φτάνει το νερό, σοβαρές ευκαιρίες απασχόλησης στην καλλιέργεια της γης και βιώσιμης ανάπτυξης της ευρύτερης περιφέρειας, προσφέροντας ταυτόχρονα και στην κοινωνία ποιοτικότερα προϊόντα.
Τέτοιες λύσεις έχουν επιπλέον ιδιαίτερα θετική συμβολή και στην κτηνοτροφία, διότι μειώνουν δραστικά το κόστος εκτροφής και βελτιώνουν ιδιαίτερα την ποιότητα των τελικών προϊόντων. Επιπλέον τέτοιες παρεμβάσεις μέσω των επιδράσεών τους στο μικροκλίμα έχουν θετικό αντίκτυπο και στο περιβάλλον.
Αλλά και στον δευτερογενή τομέα, με στόχο την ποιότητα θα μπορούσαν να στηριχθούν συνεργασίες μικρών ευέλικτων μονάδων με εκπαιδευτικά ιδρύματα για την παραγωγή προϊόντων τεχνολογιών αιχμής. Τα τελευταία χρόνια το ποσοστό του τομέα της Έρευνας και Τεχνολογίας στον προϋπολογισμό μας αποτελεί περίπου το μισό του ενωσιακού μέσου όρου. Δηλαδή, μοιάζει σαν να βρισκόμαστε στους τελευταίους σε αγώνα δρόμου και για να καλύψουμε την απόσταση με τους μεσαίους τρέχουμε με μισή ταχύτητα από αυτούς.
Περαιτέρω πληροφορίες: Τα συγκριτικά στοιχεία, για την Ελλάδα 1,13% με μέσο όρο ΕΕ 2,07% για το έτος 2017, και για το 2007 για την Ελλάδα 0,58% με 1,77% μέσο όρο στην ΕΕ, βασίζονται στο 5/19 Δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, βλ. https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/9483602/9-10012019-AP-DE.pdf/054a5cb0-ac62-4ca4-a336-640da396b817
Αναφορικά με τα ενεργειακά, θα πληγούν οι περιοχές που εκμεταλλεύονται τον λιγνίτη και θα πρέπει να τις προσέξουμε ιδιαίτερα.
Όμως η χώρα μας έχει καταφέρει εδώ και πολλά χρόνια να αναπτύξει με τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια μια απαιτητική δική της τεχνογνωσία στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. Αυτά τα εργοστάσια έχουν μεν συγκριτικά υψηλότερο κατασκευαστικό κόστος, όμως οι δαπάνες για την κατασκευή τους μένουν στη χώρα μας.
Συνεπώς, και η λειτουργία τους αλλά και η κατασκευή μικρών τέτοιων έργων συμβάλλουν στην εγχώρια οικονομία τόσο από την πλευρά της εργασίας, όσο και από πλευράς υλικών κατασκευής τα οποία παράγονται εδώ και δεν απαιτούνται εισαγωγές. Επιπλέον έχουν σχεδόν μηδενικό κόστος λειτουργίας, χωρίς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των λοιπών πηγών ενέργειας, ανανεώσιμων και μη.
Βέβαια, όλα αυτές οι προτάσεις τελούν υπό την αίρεση της πολιτικής βούλησης να τις υλοποιήσει. Γι’ αυτό καλούμε την κυβέρνηση να σταθεί εμπόδιο στους «4 Οικονόμους», δηλαδή σε Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Ολλανδία, όπως τις αποκαλούν αυτάρεσκα τα νεοφιλελεύθερα ΜΜΕ, σαν να είναι όλοι οι υπόλοιποι «οι σπάταλοι», και να υιοθετηθεί το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο με ειδική πλειοψηφία.