«Κραυγές παιδιών, κραυγές γυναικών, κραυγές πουλιών», σημείωνε στο ημερολόγιό του ο μεγάλος Ισπανός ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο, λίγο πριν αποτυπώσει στον ομώνυμο πίνακά του την καταστροφή της Γκερνίκα.
Σαν σήμερα, 26 Απριλίου 1937, η φασιστική γερμανική και ιταλική αεροπορία, που βοηθούσε τον Φράνκο στον Ισπανικό Εμφύλιο, βομβαρδίζει την πόλη Γκερνίκα στη βόρεια Ισπανία, 30 χιλιόμετρα ανατολικά του Μπιλμπάο.
Από το βομβαρδισμό καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος της πόλης και δολοφονήθηκαν σχεδόν χίλιοι κάτοικοι.
Ο πίνακας ήταν στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMA) για σαράντα χρόνια και επέστρεψε στη Ισπανία μόνο αφού κατέρρευσε το καθεστώς του Φράνκο, καθώς ο ίδιος ο Πικάσο, είχε ζητήσει να επιστρέψει το έργο του στην Ισπανία μόνο εφόσον αποκαθίσταντο στη χώρα "όλες οι ατομικές ελευθερίες".
Δυστυχώς δεν πρόλαβε να δεί την επιστροφή του έργου, καθώς πέθανε το 1973, δύο χρόνια πριν πέσει η φασιστική δικτατορία στην Ισπανία, χωρίς να επιστρέψει ποτέ στη χώρα του.
