Ο χρόνος της παρέμβασής μας στην πρώτη συνεδρίαση αφιερώθηκε αναγκαστικά στο μείζον θέμα της μετατροπής των πέντε μουσείων σε νπδδ, στο οποίο αφορά το Α’  Μέρος του νομοσχεδίου.

Το μόνο ζήτημα που πρέπει πρόσθετα να αναφέρουμε σήμερα, από αυτό το Μέρος – για να μην θεωρηθεί ότι μας είναι αδιάφορο ή ανάξιο λόγου – είναι η κατάργηση των οργανικών θέσεων. Καταργείτε 735 θέσεις μονίμων και ΙΔΑΧ από τον Οργανισμό του Υπουργείου. Μεταξύ αυτών 75 θέσεις αρχαιολόγων και 279 φυλάκων ! Μιλάμε περισσότερο από το 10% του προσωπικού του – ήδη υποστελεχωμένου – Υπουργείου.

Κλασικό δείγμα της κυβερνητικής ιδεοληψίας. Προφανώς ξέρετε ότι υπάρχει πρόβλημα κάλυψης των πραγματικών αναγκών. Η υπεύθυνη κυβερνητική θέση συνοψίζεται στη φράση «Δεν βαριέσαι, κάπως θα τα βολέψουμε στο τέλος».

Εξάλλου, στον σχεδιασμό σας οπωσδήποτε περιλαμβάνεται ότι οι αντίστοιχες ανάγκες να καλυφθούν είτε με ιδιώτες – με τις γνωστές διαδικασίες ανάθεσης – είτε μέσω συμπράξεων με ιδιώτες, είτε, τέλος με συστηματοποίηση του εθελοντισμού… (θα τα πούμε στο τέλος για αυτό).

 Στα άρθρα 9 και 10, για τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των Μουσείων,  προβλέπεται  σαν κώλυμα διορισμού και σαν λόγος έκπτωσης, αντίστοιχα, η ‘αμετάκλητη’ καταδίκη του για αδίκημα «του Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς».

Μπορεί κάποιος να μας εξηγήσει τι σκοπιμότητα εξυπηρετεί αυτή η διάταξη ; Θα μπορεί να διοριστεί και θα μπορεί να παραμένει σε αυτή τη θέση κάποιος που έχει ήδη καταδικαστεί για τέτοιο αδίκημα ; Και μάλιστα όχι μόνο πρωτόδικα αλλά και με τελεσίδικη καταδίκη ; Το «αμετάκλητα» σημαίνει απόφαση του Αρείου Πάγου !

Σοβαρά αυτήν την πρόνοια προστασίας λαμβάνει ο νομοθέτης ; Να μπορεί να συμμετέχει στη διοίκηση ακόμα και αυτούς που έχει καταδικαστεί τελεσίδικα ; Καταδικασμένος με απόφαση του Εφετείου για τέτοιο αδίκημα , θα διορίζεται – ή θα συνεχίζει να συμμετέχει - σαν να μη συμβαίνει τίποτα ; Πολύ θέλουμε να ακούσουμε την αιτιολόγηση αυτής της ανοχής στην ευθεία παρανομία μέχρι να υπάρξει απόφαση του Αρείου Πάγου !

Στο Β΄ Μέρος του Νομοσχεδίου επέρχονται αλλαγές στο πλαίσιο της Ανάληψης Εγγυητικής Υποχρέωσης του Ελληνικού Δημοσίου, για την καταβολή αποζημίωσης, σε περίπτωση επέλευσης κινδύνου κατά την κινητικότητα των πολιτιστικών αγαθών.

Το πλαίσιο αυτό αφορά κυρίως στην υλοποίηση περιοδικών εκθέσεων από τα μουσεία της χώρας, με δανειζόμενο υλικό, προερχόμενο από συλλογές ξένων μουσείων ή και ιδιωτών. Αλλά και το αντίστροφο : για εκθέσεις στην αλλοδαπή με υλικό από την Ελλάδα.

Η άμεση συνέπεια της εγγυητικής υποχρέωσης του Ελληνικού Δημοσίου είναι η αντίστοιχη απαλλαγή των ελληνικών Μουσείων από το βάρος των ιδιωτικών ασφαλίστρων – όπως, εξάλλου, ρητά, και στο νομοσχέδιο αναφέρεται.

Στο άρθρο 39 τροποποιείται το καθεστώς που ίσχυε μέχρι τώρα, με το άρθρο 45Α του ν. 4858/2021. Σύμφωνα με όσα ίσχυαν μέχρι σήμερα ,  η δυνατότητα εγγύησης αφορούσε «εκθέσεις περιοδικού χαρακτήρα στην  ημεδαπή , οι οποίες διοργανώνονται ή συνδιοργανώνονται από το Υπουργείο ή από ημεδαπά δημόσια μουσεία ή μουσεία που έχουν ιδρυθεί με νόμο… >

Τώρα, προστίθενται, με το στοιχείο (αγ), και τα ιδιωτικά μουσεία : «μουσεία που συνιστούν ή ανήκουν σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου». Για να ξέρουμε τι λέμε : νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου είναι και τα ιδιωτικά ιδρύματα, αλλά είναι και οι εταιρείες…

Έχει σημασία αυτή η ρητή και ευθεία πρόβλεψη  : Θα παρέχεται η εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, για να μην επιβαρύνονται οι ιδιώτες με το κόστος ασφάλισης του μεταφερόμενου εκθεσιακού υλικού τους.

Το Γ΄ Μέρος του νομοσχεδίου αφορά στα θέματα του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠ).

Μιλάμε για τον ΟΔΑΠ, που – χάρη στις κυβερνητικές πολιτικές μέχρι σήμερα, αλλά με το κύριο, πια, βάρος στη σημερινή Κυβέρνηση – έχει περιέλθει σε κατάσταση ουσιαστικής απαξίωσης. Είναι καταδικασμένος να υπολειτουργεί, σαν να είναι «διασωληνωμένος», λόγω του σοβαρού προβλήματος υποστελέχωσης και της έλλειψης μόνιμου εξειδικευμένου προσωπικού.

Τα ‘αναψυκτήρια’ και οι ‘τοπικές γαστρονομίες’, δυστυχώς, δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν στην κατεύθυνση της ουσιαστικής λειτουργίας του ΟΔΑΠ. 

Πάντως : Διαβάζουμε και μία ενδιαφέρουσα – και χαρακτηριστική – διάταξη  στο άρθρο 52 , που τροποποιεί την παράγραφο 4 του άρθρου 4  του ν. 4761/2020. Λέτε, εκεί, ότι : «Για τα αναψυκτήρια, όταν υφίσταται άμεση ανάγκη για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών», και μέχρι την  εγκατάσταση μισθωτών-διαχειριστών με τις κανονικές διαδικασίες, «είναι δυνατή η εφάπαξ σύναψη συμβάσεων μίσθωσης χωρίς διαγωνισμό, με συνολική διάρκεια που δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά τους 18 μήνες». >

Δεν είναι και άσχημα, για το πελατειακό σας σύστημα και τις επικείμενες αλληληοεξυπηρετήσεις – και μάλιστα σήμερα – και ενόψει εκλογών (!) : νομοθετική κατοχύρωση για 18 μήνες μίσθωση και εκμετάλλευση χωρίς διαγωνισμό (!)  

Όσον αφορά στο κεφάλαιο του νομοσχεδίου που αναφέρεται στο Μουσείο της Ακρόπολης, πιστεύουμε πως δεν είναι περιττό να αναλύσουμε παραπάνω τις διατάξεις του. Παραπέμπουμε απλώς – και νομίζουμε ότι αρκεί αυτό – στις θέσεις του Σωματείου Εργαζομένων στο Μουσείο, όπως αυτές εκφράστηκαν και στην ακρόαση φορέων αλλά και με το υπόμνημα που μας έστειλαν. 

Θεωρούμε ότι πρέπει το Υπουργείο να δει τις θέσεις αυτές με την προσοχή που επιβάλλεται  και, αποδεχόμενο τα αντίστοιχα αιτήματα, να κάνει τις διορθωτικές κινήσεις που πρέπει. 

Κλείνοντας πρέπει να πούμε δύο λόγια για τον περίφημο εθελοντισμό. 

Για να καλύψετε το γνωστό και σε σας – και υπαρκτό – πρόβλημα της υποστελέχωσης, καταφεύγετε στην πατέντα του εθελοντισμού. 

Ξέρετε, η υπόθεση του εθελοντισμού, έχει πάντα δύο αναγνώσεις. Η μία είναι η ιδεαλιστική, που προσέχει μόνο την ανιδιοτελή διάθεση κοινωνικής προσφοράς. Η άλλη είναι αυτή που αντιμετωπίζει το ζήτημα στην πραγματικότητά του. Αυτή δίνει προσοχή στην δυνατότητα εκμετάλλευσης του εθελοντισμού για κάθε είδους αλλότριο όφελος. 

Πολύ απλά, ο εθελοντισμός εξασφαλίζει μαζική προσφορά για την κάλυψη αναγκών, χωρίς κόστος. Δηλαδή, δίνει τη δυνατότητα καταστρατήγησης του δικαιώματος στην εργασία.

Επίσης, το σύστημα του εθελοντισμού χάνει κάθε αθωότητά του όταν χρησιμοποιείται σαν μέθοδος – και πάλι – του πελατειακού συστήματος. Έχουμε δει, σε νόμους σας, ακόμα και αξιολόγηση των εθελοντών. Όπως έχουμε δει και την εθελοντική συμμετοχή να προσμετράται σαν προσόν πρόσληψης…

Επί της Αρχής Καταψηφίζουμε, Τη θέση μας ειδικότερα για κάθε άρθρο επιφυλασσόμαστε να τη διατυπώσουμε στην Ολομέλεια.

Επ. Μορφωτικών… ‘Επί των άρθρων’΄ ΄… ώρα 13.00΄

Να Υπ.Πολ.Αθλ. “Εκσυγχρονισμός μουσειακής πολιτικής κλπ”