Κύριοι Συνάδελφοι,
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μια αναφορά στη σημερινή επέτειο.
Είναι η επέτειος της φρικτής ναζιστικής σφαγής στο Δίστομο.
Έχουμε το συλλογικό και εθνικό χρέος να τιμήσουμε αυτή την ξεχωριστή επέτειο θυσίας του ελληνικού λαού και να επαναφέρουμε στη μνήμη μας την απάνθρωπη εγκληματική δράση των στρατευμάτων κατοχής.
Ας έρθουμε τώρα στο νομοσχέδιο :
Πέρα από τη διαφωνία που εκφράσαμε επί της Αρχής, θα αναφερθούμε σήμερα στις κατ’ ιδίαν διατάξεις του.
Το μέγεθος του νομοσχεδίου δεν επιτρέπει διεξοδική συζήτηση.
Θα υποχρεωθούμε σε επιλεκτικές και μόνο αναφορές, αφού δεν είναι δυνατόν να εξαντλήσουμε το σχολιασμό όλων των διατάξεων.
Στο άρθρο 3, για τα Δημοτικά Σχολεία, θα επαναλάβουμε ιδίως την ανάγκη αύξησης των ωρών για την Αισθητική Αγωγή (Εικαστικά-Μουσική-Θέατρο) αλλά και για τη διατήρηση του αριθμού – έστω – των 3 ωρών ανά εβδομάδα, για τη φυσική αγωγή σε όλες τις τάξεις.
Στο άρθρο 4, για το Γυμνάσιο, θα σταθούμε σε μερικές σύντομες παρατηρήσεις, χωρίς να επανέλθουμε στο εξεταστικό πρόγραμμα.
Για τη δεύτερη ξένη γλώσσα : Φοβάμαι ότι η εκπαιδευτική διαδικασία της δεύτερης ξένης γλώσσας καταλήγει να είναι σχεδόν εικονική. Απαιτούνται (3) ώρες την εβδομάδα, όπως ίσχυε και παλαιότερα.
Επίσης, δεν μπορεί να επιλέγεται η δεύτερη ξένη γλώσσα με βάση τη δήλωση της πλειοψηφίας των μαθητών – και όχι με βάση την πραγματική επιλογή τους.
Πιστεύουμε ότι πρέπει να ξεπεραστούν τα προβλήματα, με την αποτελεσματική οργάνωση του διαθέσιμου προσωπικού.
Για την Πληροφορική : Θεωρητικά όλοι συμφωνούμε για την ανάγκη αναβάθμισης του μαθήματος αλλά το προβλεπόμενο ωράριο είναι εντελώς ανεπαρκές. Είναι απολύτως αναγκαίες τουλάχιστον δύο (2) ώρες την εβδομάδα, σε όλες τις τάξεις.
Για τις φυσικές επιστήμες : Είναι βέβαιο ότι εδώ χρειάζεται μια πιο ορθολογική διαχείριση :
Η φυσική, αν και γραπτώς εξεταζόμενο μάθημα είναι μονόωρο στην Α’ Γυμνασίου.
Η χημεία υποβαθμίζεται στο πρόγραμμα διδασκαλίας σε όλο το Γυμνάσιο.
Αντίστοιχη, αδικαιολόγητη, υποτίμηση υπάρχει και για τη Γεωλογία.
Εδώ, θα πρέπει να υπογραμμίσω το σημαντικό έλλειμμα ως προς την περιβαλλοντική εκπαίδευση, που θα έπρεπε να αποτελεί γνωστικό αντικείμενο προτεραιότητας αλλά φαίνεται να το περιφρονείτε επιδεικτικά.
Δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω παραπάνω σ΄αυτό. Η κρισιμότητα της κατάστασης του πλανήτη είναι σε όλους γνωστή.
Για την υποστηρικτική διδασκαλία : Πραγματικά είναι ακατανόητη – και αδιανόητη – η κατάργηση της υποστηρικτικής διδασκαλίας για τους μετεξεταστέους μαθητές Γυμνασίου, όπως και το ότι μεταφέρετε τις επαναληπτικές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στον Σεπτέμβριο.
Και όμως, ακόμα και οι 5-6 ώρες υποστηρικτικής διδασκαλίας, για τους μαθητές με αδυναμίες, ήταν πολύτιμη βοήθεια.
Οι επαναληπτικές εξετάσεις πρέπει να γίνονται τον Ιούνιο και να μην καταργηθούν τα μαθήματα υποστηρικτικής διδασκαλίας.
Για την Γ’ Γυμνασίου : Είμαστε αντίθετοι στη ρύθμιση με την οποία καταργείτε την 3η εξεταστική στην Γ’ Γυμνασίου και υποχρεώνετε τους μαθητές σε επανάληψη της τάξης, σε περίπτωση αποτυχίας.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Γυμνάσιο εν προκειμένω εκδίδει Απολυτήριο, και μάλιστα Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης.
Για το άρθρο 5, που αφορά στο Λύκειο :
Ισχύουν όσα ανέφερα για τις ξένες γλώσσες και για το Γυμνάσιο.
Φαίνεται ότι υποτιμούμε ανεπίτρεπτα την αξία που έχουν για τη συγκρότηση της προσωπικότητας σε αυτό το στάδιο τα μαθήματα του κοινωνικού πεδίου
Με την ευκαιρία, θα ήθελα να τονίσω ότι η δήθεν αντιπαράθεση και σύγκριση μεταξύ μαθημάτων και γνωστικών αντικειμένων είναι ένας ανόητος απορποσανατολισμός.
Δεν έχουν κανένα νόημα τα ψεύτικα διλήμματα, όπως λ.χ. μεταξύ Λατινικών και Κοινωνιολογίας, μεταξύ Αρχαίων και Μαθηματικών, ή ο,τιδήποτε άλλο.
Το πραγματικό ζήτημα είναι η ορθολογική οργάνωση της δημόσιας εκπαίδευσης, που απαιτεί υπεύθυνες συνδυαστικές λύσεις.
Ερχόμαστε στα άρθρα 34 και 35 :
Θεσπίζετε ένα πλαίσιο εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης των σχολικών μονάδων, με έναν μηχανικό τρόπο αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου, βάσει των στόχων που είχαν τεθεί.
Στην αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου δεν μπορεί να μην συνυπολογίζονται και οι παράγοντες ευθύνης της Πολιτείας :
λόγου χάρη, η υποχρηματοδότηση της παιδείας, η υποστελέχωση των σχολικών μονάδων, οι ελλιπείς υποδομές και οι εγγενείς και παρατεινόμενες αδυναμίες του συστήματος.
Στο άρθρο 38, θεσμοθετείτε τον “Σύμβουλο Σχολικής Ζωής”.
Του αποδίδετε ένα εύρος αρμοδιοτήτων, στο οποίο θα είναι πρακτικά αδύνατο να ανταποκριθεί ουσιαστικά.
Με τον τρόπο αυτό, προδιαγράφετε την αναποτελεσματικότητα του θεσμού.
Και κάτι ακόμα :
Το πεδίο των αρμοδιοτήτων του, φαίνεται να υποκαθιστά το έργο των Ψυχολόγων και των Κοινωνικών Λειτουργών – ή τουλάχιστον επικαλύπτει τις δικές τους αρμοδιότητες.
Εντέλει, φαίνεται ότι θέλετε να νομιμοποιήσετε και να μονιμοποιήσετε τις ελλείψεις του εκπαιδευτικού συστήματος στη στελέχωση του αναγκαίου προσωπικού Ψυχολόγων και Κοινωνικών Λειτουργών.
Και πιστεύετε ότι, πραγματικά, θα καλύψετε αυτό το κενό απλώς και μόνο με τους Συμβούλους και την επιμόρφωσή τους ;
Θα ήθελα να κάνω ιδιαίτερη μνεία – και αυτή τη φορά θετική – για τη διάταξη του άρθρου 40.
Μιλάμε για τους μαθητές που έχουν κερδίσει διακρίσεις στις Επιστημονικές Ολυμπιάδες και αυτά που προβλέπει ο νόμος για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Επιτέλους, η Πολιτεία αναγνωρίζει και θεσμικά, και όχι μόνο με φραστικούς επαίνους, τις προσπάθειες και τις επιτυχίες αυτών των παιδιών, με την υποστήριξη των οικογενειών τους.
Επίσης, στο άρθρο 42, θεωρούμε θετική τη διπλή μοριοδότηση των αναπληρωτών, για την υπηρεσία τους σε δυσπρόσιτες περιοχές.
Όμως, χρειάζονται οπωσδήποτε και πρόσθετα υποστηρικτικά μέτρα, ως προς τις βιοτικές τους ανάγκες και ιδίως για την κατοικία, τις μετακινήσεις και την σίτιση.
Επίσης θετική – ως ένα βαθμό – είναι και η ρύθμιση του άρθρου 46.
Όμως, εκτός από τα παραπάνω, για τη στελέχωση των σχολείων και την ομαλή έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς, απαιτούνται και άλλες άμεσες ενέργειες, όπως :
η ολοκλήρωση των υπηρεσιακών μεταβολών των μόνιμων εκπαιδευτικών τον Ιούνιο, πριν τη λήξη κάθε διδακτικού έτους, αλλά και η τοποθέτηση όλων των αναγκαίων αναπληρωτών την 1η Σεπτεμβρίου κάθε έτους.
Είμαστε, βέβαια, σαφώς αντίθετοι με τη διάταξη του άρθρου 45, που επιβάλλει διετή αποκλεισμό από τους πίνακες και τις προσλήψεις σε αναπληρωτές ή ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς, που, για οποιονδήποτε λόγο, δεν αναλαμβάνουν υπηρεσία.
Είναι διάταξη τιμωρητική και άδικη, και κυρίως γιατί η Πολιτεία δεν πράττει από την πλευρά της το παραμικρό, για να διασφαλίσει σε αυτούς τους ανθρώπους τη δυνατότητα διαβίωσης στον τόπο όπου καλούνται να υπηρετήσουν.
Στο άρθρο 50, προβλέπετε την αύξηση του αριθμού των μαθητών, στα νηπιαγωγεία και στα δημοτικά σχολεία, από 22 σε 25, ανά τμήμα.
Η διάταξη αυτή αποτελεί μια άμεση ομολογία της Πολιτείας ότι αδυνατεί να διαχειριστεί, με στοιχειωδώς αποδεκτούς όρους, το εκπαιδευτικό σύστημα και αποδέχεται ανεπίτρεπτες εκπτώσεις ως προς τους παιδαγωγικούς στόχους.
Η αύξηση αυτή υποβαθμίζει καίρια την ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Πάντως, η πραγματική απόσταση και το πραγματικό έλλειμμα, δεν είναι ανάμεσα στο 22 και το 25, που και αυτό είναι κρίσιμο.
Η πραγματική απόσταση είναι ανάμεσα στο 25 και το 17, που υποδεικνύουν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί.
Είμαστε πολύ μακριά κα Υπουργέ, και μας πάτε ακόμα μακρύτερα.
Για το λόγο αυτό, Ζητάμε την απόσυρση της συγκεκριμένης διάταξης.
Η Πολιτεία έχει τη στοιχειώδη και απαράβατη υποχρέωση, να εξασφαλίζει, με κάθε τρόπο, τις ελάχιστες αποδεκτές συνθήκες για την εκπλήρωση του εκπαιδευτικού έργου.
Και τονίζω : με κάθε τρόπο. Αποτελεί ευθύνη της Κυβέρνησης, συνολικά, να βρει λύσεις για τη χρηματοδότηση της Παιδείας.
Και δεν είναι λύση οι τέτοιου είδους απαράδεκτες δομικές απορρυθμίσεις.
Όσον αφορά στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία, δεν νομίζω ότι έχει νόημα η συζήτηση περί της σκοπιμότητας ή της χρησιμότητάς τους.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, παρά την ιδεολογική επένδυση της κυβερνώσας παράταξης στο ζήτημα αυτό, διαπιστώνουμε μία ελλειμματική νομοθέτηση που προδίδει προχειρότητα και βιασύνη.
Θα ήθελα τονίσω ιδιαίτερα ότι δεν υπάρχει κάν η πρόβλεψη για την ύπαρξη ενός τέτοιου σχολείου σε κάθε νομό της χώρας.
Εάν πιστεύετε πραγματικά στη λειτουργία τους θα έπρεπε να εξασφαλίζετε την αναγκαία διασπορά τους, έτσι ώστε να είναι η δυνατή η πρόσβαση σε αυτά μαθητών από όλη τη χώρα και να μην εξαρτάται αυτή από την τυχαία χωροθέτηση των σχολείων.
Ας έλθουμε και στην Ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό.
Δυστυχώς όλες, διαδοχικά, οι κυβερνήσεις, συντηρούν – φοβάμαι ηθελημένα – ένα σύστημα αναξιοκρατίας και αδιαφάνειας που διέπει τις τοποθετήσεις προσωπικού, την καταβολή επιμισθίου, αλλά και το κρίσιμο ζήτημα της χορήγησης παρατάσεων πέραν της 5ετίας.
Η μέχρι σήμερα πρακτική έχει ως αποτέλεσμα συνολική δυσλειτουργία του συστήματος, σημαντικές ελλείψεις σε συγκεκριμένες ειδικότητες, αλλά και υποβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Και όλα αυτά, πέρα από την άνιση και διακριτική μεταχείριση του προσωπικού :
Άλλοι εκπαιδευτικοί εξαναγκάζονται, αδίκως, να επιστρέψουν στην Ελλάδα ανατρέποντας το πλαίσιο της ζωής τους και άλλοι υποχρεώνονται να παραμένουν στο εξωτερικό με άδειες άνευ αποδοχών, για να μην αποχωριστούν την οικογένειά τους.
Πιστεύουμε ότι δεν μπορεί να παρατείνεται αυτή η απαράδεκτη κατάσταση.
Πρέπει, επιτέλους, να αντιμετωπισθεί συνολικά το ζήτημα, με τις αναγκαίες ρυθμίσεις και με ενιαία, για όλους, προκαθορισμένα με σαφήνεια κριτήρια.
Θα έπρεπε, κα Υπουργέ, να υπάρχει μία ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των θεμάτων σε αυτό το νομοσχέδιο.
Θα σταθώ και στο άρθρο 82, που αφορά στα Ξενόγλωσσα Προγράμματα Σπουδών των ΑΕΙ.
Εδώ θεσπίζετε δίδακτρα στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Απλώς μιλάτε για «ενδεχόμενα τέλη», ενώ γνωρίζετε ότι δεν είναι ούτε «ενδεχόμενα» ούτε «τέλη». Απλώς αποφεύγετε να γράψετε τη λέξη «δίδακτρα».
Βέβαια, έχετε τη δικαιολογία, ότι ακολουθείτε το δρόμο που χάραξε ο υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Γαβρόγλου, που εισήγαγε τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις για τη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ.
Τελειώνοντας, θα επανέλθω στο ειδικό ζήτημα που αφορά στους επιτυχόντες του κλάδου ΠΕ11 Φυσικής Αγωγής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, στη διαδικασία της Προκήρυξης 3Π/2008 του ΑΣΕΠ, που παραμένουν αδιόριστοι μετά από 11 χρόνια.
Είναι ανάγκη - και ζήτημα τιμής για το πολιτικό σύστημα - να αποκατασταθεί η αδικία.
Εξάλλου, τους έχουν δικαιώσει και τα δικαστήρια, και το ΣτΕ.
Εφόσον έχετε καταλήξει ότι απαιτείται ειδική νομοθετική ρύθμιση, για την αποκατάσταση της νομιμότητας, Σας καλούμε να κάνετε δεκτή τη σχετική τροπολογία που καταθέσαμε.
Και συνοψίζω για το νομοσχέδιο :
Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο, που ανταποκρίνεται πλήρως στην αντίληψή σας για το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα.
Θέλετε να καθιερώσετε ένα εκπαιδευτικό σύστημα πολλαπλών ταχυτήτων, που εξαρτά την πρόοδο από την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των οικογενειών των μαθητών.
Ένα σύστημα που όχι μόνο αναπαράγει αλλά και επιτείνει τις κοινωνικές ανισότητες.
Κύριοι συνάδελφοι της συμπολίτευσης,
Αναρωτιέμαι αν πραγματικά όλοι σας συμφωνείτε με όλες τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, που φαντάζομαι ότι μάλλον θα υπερψηφίσετε.
Και είναι κρίμα, στο βωμό της περίφημης κομματικής πειθαρχίας και υποταγής, να θυσιάζονται οι πραγματικές κοινωνικές ανάγκες, και μάλιστα στον ευαίσθητο τομέα της Παιδείας.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι πριν την προβαλλόμενη “αυτοβελτίωση” των μαθητών και πριν την τιμωρητική αντιμετώπιση των καθηγητών υπάρχει, στην Παιδεία, η πρωταρχική ευθύνη της Πολιτείας.
