Ομιλία Σοφίας Σακοράφα στην Ολομέλεια επί της Αρχής του Νομοσχεδίου Παιδείας

powered by social2s

Κύριοι Συνάδελφοι,

Ο ρόλος που θέλουμε να έχει το σχολείο και η εκπαίδευση στην κοινωνία, καθορίζει και τη συνολική μας στάση στα θέματα της Παιδείας.
Μια υπεύθυνη Πολιτεία οργανώνει συνειδητά ένα σύστημα Παιδείας που θα εξασφαλίζει την ισορροπημένη και πλήρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού και των δεξιοτήτων του.
Και, πάντοτε, με απαράβατο όρο την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλα τα παιδιά.

Αντίθετα, το φιλελεύθερο πλαστό αξίωμα για το αναπόφευκτο των ανισοτήτων, το οποίο έχει υποστηρίξει και δημόσια ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, δεν μπορεί να έχει θέση στα σχολεία.
Πολύ περισσότερο, δεν μπορεί να έχει θέση στην εκπαίδευση η θέσπιση και λειτουργία μηχανισμών που διευρύνουν και οξύνουν τις κοινωνικές διαφορές.

Αυτή η αγεφύρωτη απόσταση αντιλήψεων είναι κυρίαρχη στην πολιτική μας διαφοροποίηση.

Όμως, έχουμε τη θεσμική υποχρέωση να παρεμβαίνουμε, στην κοινοβουλευτική διαδικασία, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να διασώσουμε – τουλάχιστον – ό,τι είναι δυνατόν να διασωθεί.

Η συντηρητική αντίληψη για την εκπαίδευση, σύμφωνα με τις υποδείξεις και τις ανάγκες των περίφημων αγορών, έχει ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο :
Αποστρέφεται την ιδέα της ευρείας, μαζικής Παιδείας.
Δημιουργεί “κάστες” εκπαίδευσης, με διαχωρισμούς από την πιο τρυφερή ηλικία.
Σύμφωνα με αυτήν την αντίληψη, οι μελλοντικοί απασχολούμενοι χρειάζονται μόνο μία περιορισμένη γνώση.
Για τον απλό εργάτη αρκούν γραφή, ανάγνωση και ολίγη αριθμητική.
Για τον τομέα του τουρισμού και για το «εθνικό επάγγελμα» του σερβιτόρου χρειάζεται και ένα επίπεδο επαφής με μια ξένη γλώσσα, όση αρκεί για την καθημερινή και τρέχουσα συνεννόηση.
Και, στη συνέχεια, χτίζεται το σύστημα των λοιπών διαβαθμίσεων:
Η τεχνική εκπαίδευση, ένα μικρό σκαλί παραπάνω, στην οποία δικαιούνται να εξαντλούν τη φιλοδοξία τους λ.χ. τα παιδιά από το Περιστέρι, όπως ευθαρσώς το ανέφερε ο κύριος Πρωθυπουργός αποτυπώνοντας την αντίληψή σας για την παιδεία).
Και συνεχίζεται η πυραμίδα, με τις επόμενες βαθμίδες των χρήσιμων προς απασχόληση.
Με μια κατεύθυνση διαρκών εξειδικεύσεων, γιατί ο σκοπός δεν είναι η ευρεία μόρφωση.

Σκοπός είναι μόνο η εργαλειακή ένταξη των εκπαιδευμένων στην παραγωγική διαδικασία.

Πρόκειται για μια δικτατορία του ωφελιμισμού.
Δεν θέλετε Παιδεία, που να προσφέρει μόρφωση και να διαμορφώνει ολοκληρωμένες προσωπικότητες.
Θέλετε Εκπαίδευση, που να παράγει χρήσιμα εξαρτήματα για τη λειτουργία και την αναπαραγωγή του συστήματος.
Και αυτό είναι το περισσότερο που δικαιούνται να ελπίζουν οι άνθρωποι από τα Σχολεία σας.
Υπάρχει, βέβαια, και ένα παράλληλο εκπαιδευτικό σύστημα.
Είναι το σύστημα που υπάρχει για τις ελίτ και προετοιμάζει τα ανώτερα στελέχη του μέλλοντος.
Τα ιδιωτικά σχολεία των ελίτ, τα κολλέγια, για όσους δεν τα κατάφεραν στο δημόσιο σύστημα αλλά έχουν την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν με αυτόν τον τρόπο.
Τους εξασφαλίζετε μάλιστα και ισοτιμία και τους επαναφέρετε στον ανταγωνισμό «από την πίσω πόρτα».
Ένα σύστημα, που εξασφαλίζει την “πρόοδο” στην προνομιακή οικονομική δυνατότητα, απέναντι στην οποία προσφέρετε κάθε δυνατή διευκόλυνση.

Να το πούμε απλά :
Το δικό σας όραμα για την Παιδεία θέλει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που λειτουργεί όπως ο κατάλογος στα εστιατόρια :
Μπορείς να πάρεις όσα μπορείς να πληρώσεις, αν, βέβαια σου επιτραπεί και η είσοδος.

Αλλά, και πέρα από αυτό:
Ποιο είναι το περιεχόμενο της εκπαιδευτικής διαδικασίας ;
Ο ρόλος του σχολείου δεν πρέπει να περιορίζεται στη στείρα μετάδοση πληροφοριών, σε διάφορα απομονωμένα γνωστικά αντικείμενα.
Αν ήταν μόνο αυτό, κάθε συζήτηση για την Παιδεία θα τελείωνε με την αποδοχή κάποιων προγραμμάτων διδασκαλίας και τον έλεγχο της προόδου των μαθητών μέσω των εξετάσεων.
Δυστυχώς, αυτήν την αντίληψη αποπνέει το παρόν νομοσχέδιο.
Οι κοινωνικές ανάγκες είναι υπαρκτές και επιτακτικές και σεις συνειδητά κινείσθε πίσω – πολύ πίσω θα έλεγα - από τις απαιτήσεις των καιρών.
Γνωρίζετε πολύ καλά πως κάθε νόμος για την Παιδεία καθορίζει ουσιαστικά το μέλλον της χώρας, και τα αποτελέσματά του διαπιστώνονται μετά από 15 και 20 χρόνια το λιγότερο.
Η εκπαιδευτική αντίληψη που επιμένει στην αναπαραγωγή του μοντέλου της σχολικής επιτυχίας μέσω της μηχανικής αποστήθισης κατακερματισμένων πληροφοριών, η οποία μάλιστα και επιβραβεύεται μέσω των εξεταστικών διαδικασιών, έχει αποτύχει παταγωδώς.
Απορώ, πραγματικά, πως γίνεται να μην το βλέπετε αυτό!
Καταλήγω στο συμπέρασμα, ότι βεβαίως και το βλέπετε – αλλά αυτό ακριβώς επιδιώκετε :
Θέλετε τη σώρευση ενός όγκου γνωστικών πληροφοριών, με σκοπό μόνο την απομνημόνευση και την παράλληλη υποβάθμιση της κριτικής ικανότητας και δυνατότητας των μαθητών.

Το νομοσχέδιο διαπνέεται από μια παρωχημένη πολιτική και εκπαιδευτική αντίληψη.
Και, αν θέλουμε να κυριολεκτούμε, πρόκειται στην πραγματικότητα για αντι-εκπαιδευτική αντίληψη.
Να αναφερθούμε κατ’ αρχήν στην προβλεπόμενη ενίσχυση της διαδικασίας των εξετάσεων.
Η εξεταστική εντατικοποίηση, από παιδαγωγική άποψη, έχει εντελώς αμφίβολα αποτελέσματα και οπωσδήποτε υποβαθμίζει το μορφωτικό ρόλο του σχολείου.
Γνωρίζετε, όμως – και το αποδέχεσθε ή και συνειδητά το επιλέγετε – ότι θα έχει μία βέβαιη συνέπεια :
Την ουσιαστική υποβάθμιση του σχολείου και την ενίσχυση της παραπαιδείας, αφού θα επιτείνει την ανάγκη των οικογενειών να καταφύγουν σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα.
Έτσι, διευρύνετε και τις κοινωνικές ανισότητες, αφού αυτοί που έχουν την οικονομική δυνατότητα θα αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τον εξεταστικό φόρτο, που εσείς θεσπίζετε.
Αν όντως θέλετε να αναβαθμίσετε το σχολείο, γιατί συντηρείτε και αναπαράγετε αυτά τα παρωχημένα μοντέλα στην Εκπαίδευση ;
Όλος ο κόσμος μελετά την αποδοτικότητα του σκανδιναβικού εκπαιδευτικού μοντέλου, π.χ. της Φινλανδίας, όπου δεν υπάρχουν ουσιαστικά εξετάσεις...
Δεν προτείνουμε, βέβαια, την άμεση πλήρη κατάργηση των εξετάσεων, αλλά δεν μπορούμε να μην καταδείξουμε την ανάγκη αλλαγής του προσανατολισμού και του περιεχομένου της εκπαίδευσης.
Και όμως: Εσείς γυρνάτε την πλάτη στο μέλλον .

Επαναφέρετε και την Τράπεζα Θεμάτων, που εφαρμόστηκε το 2014 και, κατά κοινή διαπίστωση, απέτυχε παταγωδώς.
Το μόνο αποτέλεσμα που είχε ήταν η αυτόματη αύξηση του κύκλου εργασιών των φροντιστηρίων κατά 15%.
Και επιμένετε σε αυτό το σύστημα, που υποτάσσει την Εκπαίδευση στη διαδικασία της απομνημόνευσης.
Δεν υπάρχει άλλη εξήγηση : Θέλετε να εξοβελίσετε από την εκπαιδευτική διαδικασία την κριτική ικανότητα, την αναλυτική και τη συνθετική σκέψη.
Και γιατί αυτό ;
Μα, ακριβώς γιατί φοβάστε τους πολίτες με κρίση, ενσυναίσθηση και συναισθηματική νοημοσύνη.
Και τους φοβάστε, γιατί γνωρίζετε πολύ καλά το ζοφερό μέλλον που η πολιτική που εφαρμόζετε τους επιφυλάσσει.
Τι προτείνετε λοιπόν ;
Την Αριστεία της άκριτης αποστήθισης, την αριστεία των Παπαγάλων, προϊόντα της παραπαιδείας και της όξυνσης των κοινωνικών διαφορών

Η αντίληψή σας αυτή ξεπηδά και σε άλλα θέματα.
Επαναφέρετε τη για την «Διαγωγή» στους τίτλους σπουδών.
Δεν υπάρχει καμία δικαιολογητική βάση γι’ αυτό το μέτρο, εκτός από την αταβιστική δική σας, κυβερνητική, πρόθεση για επιστροφή στο «ένδοξο παρελθόν» των δεκαετιών μέχρι το 1950 ή έστω της δικτατορίας.
Στην αιτιολογική έκθεση ισχυρίζεστε, εντελώς ατεκμηρίωτα και αντιεπιστημονικά, ότι δήθεν μπορεί αυτό να αποτελέσει παιδαγωγικό μέσο.
Η καταστολή μέσω του εκφοβισμού, πολιτική μέθοδο που εφαρμόζετε μέχρι σήμερα σε όλα τα πεδία άσκησης της πολιτικής σας, εδώ επεκτείνετε απειλητικά και στη μαθητιώσα νεολαία.

Δεν υπηρετεί κανένα σκοπό ο στιγματισμός ενός μαθητή, στην ηλικία μιας αδιαμόρφωτης ακόμα προσωπικότητας.
Στιγματισμός που τον περιθωριοποιεί μέσα στο σχολείο αλλά -και- θα τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή.
Πρόκειται για μέτρο που θα ενισχύσει τις αρνητικές συμπεριφορές.
Θα λειτουργήσει, επίσης, άδικα, σε βάρος των ατόμων που, λόγω της όποιας ιδιαιτερότητάς τους, δέχονται πρόσθετη πίεση στο σχολικό περιβάλλον και υποχρεώνονται να αμυνθούν απέναντι σε αυτήν, με τρόπο ίσως και μη ελεγχόμενο.
Ταυτόχρονα, φορτώνετε σε κάθε εκπαιδευτικό το ρόλο του αλήστου μνήμης παιδονόμου και του καθημερινού δικαστή ανηλίκων, χωρίς, μάλιστα, κανένα πλέγμα κριτηρίων και κανόνων.
Αφήνετε ανοιχτά και τα περιθώρια για κάθε είδους αυθαιρεσίες και καταχρήσεις.
Επιτέλους, η εκτροπή στη συμπεριφορά του μαθητή ενέχει, υποχρεωτικά, και μια αντίστοιχη αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος. Συνεπώς, δεν είναι καν ηθικό για την Πολιτεία, να μετακυλίει τη δική της ευθύνη στο πρόσωπο του ανηλίκου.
Ένα σύγχρονο σχολείο, οφείλει να αντιμετωπίζει τα αίτια των συμπεριφορών, να έχει υποδομή και μεθοδολογία για την ψυχο-κοινωνική στήριξη του μαθητή και του περιβάλλοντός του.

Αν θέλετε να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα ενισχύστε την παρουσία ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στην εκπαίδευση.
Αυτό θα ήταν αναβάθμιση του σχολείου, κα Υπουργέ !

Χαρακτηριστικές είναι και οι διατάξεις για την ανάδειξη των Πρυτανικών Αρχών στα Πανεπιστήμια.
Περιορίζετε το σώμα εκλεκτόρων μόνο στο καθηγητικό προσωπικό (τακτικούς, αναπληρωτές, επίκουρους καθηγητές και λέκτορες).
Και αποκλείετε όλους τους άλλους, που μετέχουν στην Πανεπιστημιακή Κοινότητα.

Δηλαδή, τους φοιτητές, το υποστηρικτικό της εκπαιδευτικής διαδικασίας προσωπικό αλλά και το διοικητικό προσωπικό των ΑΕΙ.
Η ρύθμιση αυτή είναι ένα ακόμα σύμπτωμα αναχρονιστικής ιδεοληψίας.
Δεν έχει καμία κοινωνική αναφορά, δεν απαντά σε καμία υπαρκτή αναγκαιότητα και δεν υπηρετεί καμία εύλογη ή συγγνωστή σκοπιμότητα, εκτός από την έλεγχο και την υποταγή της πανεπιστημιακής κοινότητας.

Και αυτό το αποδεικνύετε με την εκλογική διαδικασία , που προβλέπετε να γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά
Γνωρίζετε ότι δεν μπορείτε να εγγυηθείτε τη μυστικότητά και το αδιάβλητο της ψηφοφορίας που γίνεται μέσω προσωπικών κωδικών πρόσβασης.
Παρόλα αυτά την υποστηρίζετε
Η ρύθμιση είναι απαράδεκτη και σας καλούμε να την αποσύρετε
Γνωρίζετε ότι τα μέλη ΔΕΠ αποτελούν εύκολο στόχο για την άσκηση πιέσεων.
Φαινόμενο που είναι εντονότερο στις μεγάλες και ισχυρές Σχολές (όπως Ιατρική, Νομική, Οικονομικά Πανεπιστήμια κλπ), όπου είναι ισχυρότερες οι εξαρτήσεις.
Δεν νοείται αδιάβλητη ψηφοφορία όταν κάθε μέλος ΔΕΠ μπορεί να ψηφίζει με την πιθανή παρουσία - και «έλεγχο» της ψήφου του – από οποιονδήποτε τρίτο ενδιαφερόμενο παράγοντα.
Δεν μπορείτε να επικαλεστείτε ότι δεν τα γνωρίζετε όλα αυτά
Επιβεβαιώνεται ότι επιδιώκετε τον έλεγχο της ψηφοφορίας και καλύπτετε αυτήν την απαράδεκτη μεθόδευση με το επικοινωνιακό πρόσχημα του δήθεν εκσυγχρονισμού της διαδικασίας.
Γι’ αυτό, δεν είναι τυχαίο ότι ο τίτλος στο σχετικό κεφάλαιο του νομοσχεδίου είναι «Ανάδειξη» Πρυτανικών Αρχών:
Δεν τολμάτε – ούτε εσείς – να χαρακτηρίσετε «Εκλογή» το σύστημα που θεσμοθετείτε.
Αυτή η πολιτική επιλογή σας, αποτελεί πλήρη αναχρονιστική αναστροφή στη δημοκρατική λειτουργία των ΑΕΙ.
Και αλλοιώνει, προοπτικά, την ίδια τη φύση των Πανεπιστημίων.
Επαναλαμβάνω αποσύρετέ την!

Με τέτοια νομοθετήματα, επιβεβαιώνετε και το πως αντιλαμβάνεστε τη λειτουργία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Θέλετε να ασκείτε την πολιτική σας χωρίς συναινέσεις και συνεννοήσεις.

Για αυτό το λόγο, ανάγετε και την με κάθε τρόπο κατάκτηση της αυτοδυναμίας σε αυταξία και αυτοσκοπό :
Για να έχετε τη δυνατότητα να νομοθετείτε κατά την απόλυτη βούληση ενός ανέλεγκτου πυρήνα εξουσίας.

Κα όμως, κύριοι και κυρίες της Κυβέρνησης :
Η Παιδεία είναι ο κατεξοχήν χώρος που απαιτεί δημοκρατικό διάλογο και συνεννόηση, όχι μόνο διακομματική αλλά και στην ίδια την κοινωνία.
Βλέπουμε ποια είναι τα αποτελέσματα των μονοκομματικών εμπνεύσεων.
Αυτό που έχουμε καταφέρει δεν ικανοποιεί κανέναν και δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες.

Εμείς, το ΜέΡΑ25, θεωρούμε – και νομίζω ότι δεν υπάρχει κανείς που να διαφωνεί – ότι είναι αναγκαία η αποκατάσταση του εθνικού διαλόγου για την Παιδεία, με άμεση κοινωνική αναφορά και συμμετοχή.
Σε αυτήν την κατεύθυνση, προτείνουμε τη δημιουργία ενός Εθνικού Συμβουλίου για την Παιδεία, με μόνιμη και διαρκή λειτουργία, που θα σχεδιάζει και θα προτείνει στη Βουλή τις αναγκαίες παρεμβάσεις.
Προτείνουμε τη θεσμοθέτηση, ενός Διαβουλευτικού Συμβουλίου Κληρωτών και Εκλεγμένων Πολιτών (ΔΙΑΣΚΕΠ) Μόρφωσης και Εκπαίδευσης.
Θα μπορούσε να συγκροτείται από 300 πολίτες, από τους οποίους : 100 να επιλέγονται με κλήρωση μεταξύ των ενεργών εκπαιδευτικών, με κατανομή σε όλες τις βαθμίδες, 100 να επιλέγονται με κλήρωση από το συνολικό πληθυσμό και 100 να ορίζονται από τα κοινοβουλευτικά κόμματα, ανάλογα με την εκλογική τους δύναμη.
Όλα τα μέλη με κυλιόμενες διετείς θητείες.
Το ΔΙΑΣΚΕΠ να λειτουργεί και να αποφασίζει σε τακτικές ανά τρίμηνο θεματικές συνδιασκέψεις.
Η Κυβέρνηση, δέκτης των αποφάσεων του ΔΙΑΣΚΕΠ, θα μπορεί να τις καταθέσει προς ψήφιση στη Βουλή, εφόσον συμφωνεί με αυτές.
Η δε κατάθεση προτείνουμε να είναι υποχρεωτική αν η ίδια απόφαση επαναληφθεί από το ΔΙΑΣΚΕΠ μετά πάροδο διετίας, οπότε και θα απαιτείται ενισχυμένη πλειοψηφία για την απόρριψη της νομοθέτησης.
Είναι μία πρόταση , που εκφράζει την αγωνία μας για την εθνική συνεννόηση με κοινωνική συμμετοχή.
Γιατί εμείς δεν έχουμε κανένα λόγο να φοβόμαστε ούτε την κοινωνία ούτε τον διάλογο.

Κύριοι Συνάδελφοι,
Η παιδεία στον τόπο μας αποτέλεσε, διαχρονικά, πεδίο ασκήσεων και δοκιμών.
Όποιος αναλάμβανε το Υπ. Παιδείας, επέλεγε “να αφήσει το στίγμα του” με μία – πάντοτε σωτήρια και μακρόπνοη – “μεταρρύθμιση”.
Αλλεπάλληλες γενιές μαθητών έγιναν πειραματόζωα και οι ελληνικές οικογένειες δεν μπορούσαν να προγραμματίσουν τίποτα, μπροστά στην ανακολουθία της Πολιτείας.

Το νομοσχέδιο, όμως, αυτό, με τον ψευδεπίγραφο τίτλο “Αναβάθμιση του Σχολείου”, δεν αποτελεί απλώς μία υπουργική μεταρρύθμιση.
Εκφράζει τη βούληση της συντηρητικής παράταξης για “Ολική Επαναφορά”, με την εφαρμογή μιας συγκεκριμένης αντι-εκπαιδευτικής πολιτικής και μάλιστα με αναχρονιστική – θα έλεγα – ορμή.

Κυρία Υπουργέ,
Μακάρι να μπορούσαμε να ζητήσουμε να επανεξετάσετε αυτό το νομοσχέδιο στο σύνολό του.
Δεν έχει νόημα.
Είναι προφανές ότι είστε, ως Κυβέρνηση, δέσμιοι ιδεοληψιών αλλά και μιας συγκεκριμένης πολιτικής αντίληψης, που δεν έχει τίποτε να προσφέρει στην κατεύθυνση της πραγματικής αναβάθμισης του σχολείου.
Το νομοσχέδιο δεν αναμορφώνει και δεν αναβαθμίζει τίποτε.
Απλώς συμπληρώνει το άναρχο πλαίσιο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, αναπαράγοντας τα αδιέξοδά του, με αποσπασματικές – και ούτε κάν διορθωτικές – ρυθμίσεις.

Συμπερασματικά, είναι προφανές ότι Επί της Αρχής Καταψηφίζουμε το νομοσχέδιο. Και επιφυλασσόμαστε για την τοποθέτησή μας ως προς τις ειδικότερες ρυθμίσεις του, στην κατ’ άρθρο συζήτηση.

powered by social2s

Δύσκολα θα μάθεις τις δράσεις μας από τα ΜΜΕ της λίστας Πέτσα