Στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής παρουσίας του Κόμματός μας στην παρούσα συζήτηση, η δική μου παρέμβαση θα αφορά στο κομμάτι του νομοσχεδίου για τις Μουφτείες.
Τα θέματα του Περιβάλλοντος και της Αντισυνταγματικότητας θα καλυφθούν από τους συναδέλφους.
Δύο παρατηρήσεις μόνο :
1ον. Η ακραία περίπτωση της Κυβέρνησης Μητσοτάκη έχει κατακτήσει τα πρωτεία στην εγκληματική συμπεριφορά κατά του Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντοκτόνος, όσο καμία προηγούμενη Κυβέρνηση. Κατ’ επάγγελμα, κατ’ εξακολούθηση και κατά συρροή.
2ον. Στο κυβερνητικό επικοινωνιακό σχήμα έχουμε κουραστεί να ακούμε για τον «σεβασμό στις δικαστικές αποφάσεις». Αν η ίδια η Κυβέρνηση σέβονταν τις δικαστικές αποφάσεις, ακόμα και του Στε δεν θα έφερνε τις διατάξεις που φέρνει με αυτό το νομοσχέδιο για το νερό, που είναι δημόσιο αγαθό.
Έρχομαι στο θέμα μου. Χαιρετίζω την απόφασή σας να αποδεχτείτε στο σύνολό τους τις προτάσεις που σας κάναμε εδώ και μέρες στην επιτροπή πρώτοι εμείς.
Συμπληρώθηκαν ακριβώς 99 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάνης. Από τότε οι μουσουλμανικές μειονότητες στην Ελλάδα πέρασαν από διάφορες φάσεις. Μόνο μία σταθερά υπήρχε: Ότι οι μειονότητες ζούσαν πάντα ανάμεσα στις μυλόπετρες δύο κρατικών πολιτικών. Και, συνήθως, ήταν θύματα και των δύο.
Νομίζω πως πρέπει να επισημάνουμε, εδώ, και ένα αξιοσημείωτο γεγονός : Τα πολιτικά κόμματα της χώρας, και ιδίως τα λεγόμενα κόμματα εξουσίας, είχαν πάντα και μουσουλμάνους Βουλευτές στη Θράκη. Και όμως : Κανείς, ποτέ, από αυτούς, δεν κρίθηκε ικανός για να συμμετέχει σε Κυβέρνηση. Δεν υπήρξε ποτέ Έλληνας μουσουλμάνος Υπουργός, Αναπληρωτής Υπουργός ή Υφυπουργός. Το ζήτημα, ασφαλώς, δεν αφορά σε αξιοκρατικά κριτήρια.
Ειδικά σε αυτήν την περίπτωση, δεν εφαρμόστηκε ποτέ ούτε καν η πάγια μέθοδος της κατανομής των κυβερνητικών θέσεων με γεωγραφικά ή ακόμα και πελατειακά κριτήρια.
Μέσα από τις διαδικασίες της Διακομματικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη της Θράκης, είχα επισημάνει το ζήτημα της αδικαιολόγητα περιορισμένης παρουσίας των δύο – εκτός από την τουρκική – μειονοτικών γλωσσών : της Πομακικής και των Ρομανί.Αυτό το νομοθέτημα μπορεί – και πρέπει – να είναι ένα πρώτο βήμα αποκατάστασης σε αυτήν την κατεύθυνση.
Μιλάμε για την διαδικασία που προβλέπεται για τη δυνατότητα μετάφρασης, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, από την επίσημη γλώσσα του κράτους, των πράξεων και εγγράφων των Μουφτειών, όπως αυτά αναφέρονται στο άρθρο 147 παρ. 1. Εδώ προτείναμε να υπάρχει ειδική πρόβλεψη και για μετάφραση στα Πομακικά και στα Ρομανί. Ευτυχώς, υπάρχει, πια, αυτή η δυνατότητα, με τη σύγχρονη τεχνολογία και τα ακουστικά ηλεκτρονικά αρχεία. Και οφείλουμε, επιτέλους, να προχωρήσουμε ένα βήμα μπροστά!
Θα μπορούσε, όλο αυτό το υλικό, μαζί με εκείνο της Τουρκικής γλώσσας, να αναρτάται στην ιστοσελίδα της Μουφτείας. Το κόστος των ακουστικών αρχείων είναι ελάχιστο, και επ’ ουδενί αποτρεπτικό. Όμως, πέρα από την εκπλήρωση μιας στοιχειώδους υποχρέωσης, ο αντίκτυπος σε όλους τους ανθρώπους, που μιλούν αυτές τις δύο γλώσσες θα είναι τεράστιος!
Πολύ σημαντικό είναι και το υλικό που υπάρχει στα έγγραφα αρχεία των Μουφτειών. Μιλάμε για το δημόσιο και το ιδιωτικό αρχείο και όλο γενικά το αρχειακό υλικό που κατέχουν. Πρόκειται για υλικό που είναι από τη φύση του πολύτιμο για τις έρευνες στις σπουδές των Θεολογικών και Κοινωνικών Επιστημών. Και δυστυχώς μένει αναξιοποίητο.
Πρέπει να υπάρξει ένα Πρόγραμμα ανάδειξης αυτού του ιδιαίτερα πολύτιμου υλικού, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, και με άμεση μετάφρασή τους στα Ελληνικά. Θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό και για την ελληνική αλλά (γιατί όχι ;) και για τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα.
Για το λόγο αυτό, προτείναμε να προστεθεί συγκεκριμένη διάταξη, για τη συνεργασία των Μουφτειών με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, για την προστασία, διάσωση, διατήρηση, συντήρηση, εκκαθάριση και ψηφιοποίηση, καθώς και για την άμεση μετάφραση αυτού του υλικού.
Πριν προχωρήσουμε στα υπόλοιπα, πρέπει να σταθούμε στη διάταξη του άρθρου 147 παράγρ. 3. Αφορά στο θέμα της σφραγίδας της Μουφτείας.
Θεωρούμε ότι πρέπει οπωσδήποτε να επανεξετάσετε τη διάταξη. Η κυρίαρχη φύση του θεσμού είναι η θρησκευτική και αυτό συμβολίζεται στην παραδοσιακή αραβική αναγραφή, με την – ιερή για τους Μουσουλμάνους – γλώσσα του Κορανίου. Οι Μουφτείες μόνο παράπλευρα έχουν τις λοιπές αρμοδιότητες, που τους αποδίδονται βάσει των συνθηκών και των νόμων. Δεν είναι απλώς διοικητικές υπηρεσίες της Ελληνικής Πολιτείας. Εδώ, ίσως, έστω, να είναι δυνατή μια συνδυαστική λύση.
Εξάλλου, εδώ, είναι κρίσιμο και το εξής : Θα πρέπει να δούμε τον άμεσο κίνδυνο αθέλητης υπονόμευσης και του θρησκευτικού αλλά και του όλου κύρους του θεσμού. Η αφαίρεση αυτή, με την προτεινόμενη διαμόρφωση της σφραγίδας, είναι πιθανό να δώσει βάση αμφισβήτησης και υπονόμευσης του θεσμού σε κάθε ιδιοτελή ή κακοπροαίρετο τρίτο. Νομίζω ότι είμαι σαφής και δεν χρειάζεται να προσθέσω τίποτε άλλο !
Τώρα, Για τη συγκρότηση της Τριμελούς Άμισθης Επιτροπής Κληρώσεων, στο άρθρο 159 παρ. 3. Προτείναμε να εφαρμοστεί ένα αντικειμενικό και ασφαλές κριτήριο: Το κριτήριο της αρχαιότητας, σύνηθες στο ελληνικό νομοκανονιστικό πλαίσιο – εξάλλου προβλέπεται και σε χριστιανικές επιτροπές. Δηλαδή, πέρα από τη συμμετοχή του Τοποτηρητή Μουφτή, να προβλέπεται η συμμετοχή του αρχαιότερου Ιμάμη και του αρχαιότερου ιεροδιδασκάλου – ή αρχαιότερης ιεροδιδασκάλισσας.
Σημαντικό πρόβλημα, χωρίς εύκολη λύση, είναι και εκείνο της συμμετοχής ικανού αριθμού γυναικών στις Επιτροπές που προβλέπει το νομοσχέδιο. Αρκεί να δούμε ότι ακόμα και για την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησίας είναι δύσκολη η στελέχωση ανάλογων Επιτροπών και με γυναίκες, αφού διάκονοι, ιερείς, αρχιμανδρίτες, επίσκοποι, είναι μόνο άνδρες.
Η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Δυστυχώς, με τις υπάρχουσες σήμερα συνθήκες, η άμεση υποχρεωτική εφαρμογή κανόνων ποσόστωσης στη συγκρότηση των οργάνων των Μουφτειών, μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα, από όσα θα ήθελε να λύσει. Και, πιθανότατα, και σοβαρά προβλήματα.
Όμως, θα πρέπει να υπάρχει μία σαφής κατεύθυνση του νομοθέτη. Προτείναμε να προβλέπεται ρητά η τήρηση της αρχής της κατά το δυνατόν μεγαλύτερης συμμετοχής γυναικών και χαιρετίζουμε κυρία Υπουργέ και εδώ την αποδοχή της πρότασής μας.
Επίσης, πρέπει η Πολιτεία να δημιουργήσει ένα κατάλληλο πλαίσιο αλλά και τις πραγματικές συνθήκες έτσι ώστε η παρουσία γυναικών σε αυτές τις επιτροπές να μπορεί να γίνεται μεγαλύτερη.
Για το λόγο αυτό προτείνουμε να δοθεί η δυνατότητα μέσω υποτροφιών για τις σπουδές ιεροδιδασκάλων και ιεροδιδασκαλισσών, να υπάρξει εκεί ενισχυμένη ποσόστωση για γυναίκες. Και αυτό πρέπει να ξεκινήσει άμεσα! Για την ακρίβεια έπρεπε να έχει ξεκινήσει από πολύ πριν!
Πέρα από το σημαντικό ζήτημα της συμμετοχής γυναικών σε επιτροπές, υπάρχει και η ανάγκη προστασίας της θέσης της γυναίκας. Ιδιαίτερα μάλιστα όσον αφορά στην αντιμετώπιση περιστατικών καθημερινής χρήσης ή και έξαρσης της βίας εναντίον των γυναικών. Σε αυτή την κατεύθυνση, πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητη η στελέχωση των Μουφτειών και με γυναικείο προσωπικό. Μάλιστα θα μπορούσαν να έχουν και αντίστοιχη εξειδίκευση, που μπορεί να αποκτηθεί μέσα από την οργάνωση σεμιναρίων.
Θα κλείσω με μία τελευταία διαπίστωση :
Το δίκαιο γεννήθηκε και υπάρχει – θεωρητικά τουλάχιστον – για την προστασία των αδύναμων. Είναι σύμπτωμα εκτροπής η σημερινή κατάσταση, όπου, αντίθετα, κυριαρχούν οι μηχανισμοί νομοθετικής ενίσχυσης των ισχυρών !
Δεν μπορεί και δεν πρέπει να υπάρχει επιλεκτική υποστήριξη του δικαίου (α λα καρτ, το λένε τώρα στα ελληνικά). Αυτό ισχύει και για το εθνικό και για το διεθνές δίκαιο, ισχύει και για μια συνθήκη, όπως αυτή της Λωζάνης. Δεν είναι δυνατόν ό,τι μας βολεύει να το δεχόμαστε και ό,τι δεν μας βολεύει να το καταπατάμε.
Ούτε είναι, βέβαια, μέτρο πατριωτισμού η περιθωριοποίηση των μουσουλμάνων Ελλήνων συμπολιτών μας ! Αυτά ανήκουν σε ένα πλαίσιο αδιέξοδων – και επιβλαβών για όλους – πολιτικών παρανοήσεων και ιστορικών παρεξηγήσεων.
Εξάλλου, στον πατριωτισμό μας επαφίεται και το πιο δύσκολο έργο στην ιστορία μας : η τήρηση του Συντάγματος.
Πέμπτη 28 Ιουλίου Ολομέλεια
«Διατάξεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, την προστασία του περιβάλλοντος και λοιπές διατάξεις».
