Θα είμαι πάρα πολύ συνοπτική έτσι και αλλιώς αναφερθήκαμε και στην επί της αρχής συζήτηση αλλά και επί των άρθρων. Και αύριο θα έχουμε και την ευκαιρία στην Ολομέλεια να τοποθετηθούμε εκτενέστερα όπου θα μπορέσουμε να πούμε και τις προτάσεις μας πάνω στο νομοσχέδιο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι ένας σημαντικός τομέας της εκπαίδευσης διότι μπορεί να παράγει σύντομα επαγγελματίες, προσφέροντας καταρτισμένο επαγγελματικό δυναμικό στο επιχειρηματικό περιβάλλον συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της ανεργίας και στην ανάπτυξη.
Στην Ελλάδα όμως η επαγγελματική κατάρτιση σύμφωνα με τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των κοινωνικών εταίρων, αντιμετωπίζει πάρα πολλά προβλήματα. Το ποσοστό των μαθητών που ακολουθούν την επαγγελματική εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι από τα χαμηλότερα ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και απόδειξη ότι το 2017 σύμφωνα με τη Eurostat ήταν μόλις 29% έναντι 47% του μέσου όρου των κρατών μελών. Αυτό οφείλεται στην συχνά χαμηλή ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και τη μειωμένη εκτίμηση που έχει η κοινωνία για την επαγγελματική κατάρτιση.
Στόχος λοιπόν του εν λόγω νομοσχεδίου που πρέπει να επισημάνω και να ειπωθεί γιατί είναι σημαντικό είναι ότι οι περισσότερες προτάσεις δεν είναι νέες αλλά βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο στρατηγικό πλαίσιο για την αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και της μαθητείας που συντάχθηκε τον Απρίλιο του 2016 από το Υπουργείο Παιδείας. Στόχος του είναι σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, η συνολική αναβάθμιση και αναδιάρθρωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης μέσω της αντιμετώπισης στρεβλώσεων και δυσλειτουργιών που την ταλανίζουν.
Οι σημαντικότερες αλλαγές που το νομοσχέδιο επιχειρεί να φέρει στην επαγγελματική εκπαίδευση συνοψίζονται στη σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας στην ίδρυση πρότυπων επαγγελματικών λυκείων, την ίδρυση νέου εναλλακτικού επιπέδου σπουδών επιπέδου 3 και τέλος την αναβάθμιση των ΙΕΚ. Ειδικότερα για το επίπεδο 3 που αφορά στους πτυχιούχους του γυμνασίου, ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην δυνατότητα απόκτησης επαγγελματικών προσόντων προσαρμοσμένα στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Υπουργείου που θέλει σαν κεντρική στόχευση του νομοσχεδίου η επαγγελματική κατάρτιση εν πολλοίς ανάγκη για τους λίγους, να γίνει συνειδητή επιλογή για τους πολλούς και εργαλείο αναπτυξιακής πολιτικής.
Στη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία για εμάς, η εκπαίδευση αντιμετωπίζεται σαν ένα άλλο εμπόρευμα με στόχο τον πλουτισμό όλων όσοι είναι σε θέση να πάρουν ένα κομμάτι από την πίτα και σαν ένα μέσο καθοδήγησης των γνώσεων και της επιστήμης σε τομείς όπου μπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων σε εξειδικευμένο και κατάλληλα προετοιμασμένο για τις ανάγκες τους σε εργατικό δυναμικό. Η επαγγελματική εκπαίδευση παρά το διακηρυγμένο στόχο της να προετοιμάσει τους μαθητές που δεν επιθυμούν την εισαγωγή τους στην ανώτερη ανώτατη εκπαίδευση για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία, φαίνεται να καταλήγει σαν μια αναγκαία και μοναδική λύση για τους αποκλεισμένους από το λύκειο και την ανώτατη εκπαίδευση μαθητές.
Ως λύση σε αυτά τα ζητήματα καθώς και στην έντονη ανεργία προκρίνεται η σύνδεση της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες της επαγγελματικής κατάρτισης με την αγορά εργασίας. Το πρόβλημα αρχικά με αυτήν την τυφλή σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, εντοπίζεται στο γεγονός πως η εκπαίδευση παύει πλέον να είναι αυταξία και μετατρέπεται σε αξία χρήσης με αποτέλεσμα το πρόγραμμα σπουδών ουσιαστικά να μην καθορίζεται από το επιστημονικό προσωπικό αλλά από τους παράγοντες της αγοράς. Υπάγεται έτσι η επαγγελματική κατάρτιση στις επιδιώξεις των επιχειρήσεων της αγοράς. Συγκεκριμένα, στην πρόβλεψη για τη σύσταση δύο νέων κεντρικών οργάνων, κεντρικό συμβούλιο επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και συμβούλιο σύνδεσης με την παραγωγή και αγορά εργασίας κυρίαρχο ρόλο θα έχουν οι κοινωνικοί εταίροι όπου θα τους δίνεται η δυνατότητα να καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο των σπουδών. Σε αυτούς περιλαμβάνεται η ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ, ΓΣΕΒΕΕ, ΣΕΕΒ, ΣΕΤΕ, ΕΣΕΕ, ΕΚΕΕ, ΚΕΔΕ κλπ, παρέχοντας έτσι πεδίο δόξης λαμπρό στα επιχειρηματικά συμφέροντα να καθορίζουν το περιεχόμενο σπουδών των ΙΕΚ της επαγγελματικής κατάρτισης.