Σας ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε!
Το παρόν νομοσχέδιο του Υπουργείου των Εσωτερικών αφορά σε πολλά και μάλλον ετερόκλητα ζητήματα του πολυσχιδούς αυτού Υπουργείου.
Στο Μέρος Α θεσπίζεται ένα νέο σύστημα, που βαφτίζεται σαν «σύστημα καινοτομίας» στο δημόσιο τομέα.
Στη συνέχεια, στο Μέρος Β, στρέφεται σε περισσότερα και διαφορετικά ζητήματα, όπως ενδεικτικά : θέματα προσωπικού των αναπτυξιακών οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, προακτέοι στη Δημοτική Αστυνομία, προσλήψεις στην Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης κλπ. Επίσης, και σε γενικότερα θέματα για το προσωπικό του Δημοσίου, όπως άδειες, ηθικές αμοιβές, αλλά και σε θέματα προσωπικού με αναπηρία κατά τη διάρκεια υπηρεσιακών τους αποστολών στο εσωτερικό και εξωτερικό.
Ακόμα, σε θέματα προσλήψεων προσωπικού, σε θέματα ΑΣΕΠ, σε αποσπάσεις στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας, σε προσωποπαγείς θέσεις στον e-ΕΦΚΑ, και σε άλλα πολλά.
Ένα ειδικό θέμα αποτελεί μία συγκεκριμένη, προβληματική διάταξη, η οποία μάλιστα δεν είχε τεθεί και στη δημόσια διαβούλευση και έρχεται “απ’ απ’ το παράθυρο”. Αυτή – όπως ευθαρσώς ομολογεί και η Αιτιολογική Έκθεση – η Ανάλυση συνεπειών – έρχεται να περιορίσει εξ αρχής το δικαίωμα στην απεργία, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Ειδικότερα, σε εκείνες όπου μεταφέρονται αρμοδιότητες από την Κεντρική Διοίκηση σε Ο.Τ.Α. – και μαζί με αυτές και το προσωπικό τους.
Όταν, δηλαδή, εργαζόμενοι στην Κεντρική Διοίκηση στο πλαίσιο μίας ακόμα από τις γνωστές εντός εισαγωγικών “μεταρρυθμίσεις”, υποχρεώνονται να μετακινηθούν σε κάποιον Ο.Τ.Α. – οποιονδήποτε και οπουδήποτε – με μόνη εναλλακτική να παραιτηθούν.
Ένα τρίτο μέρος του νομοσχεδίου, δύο κεφάλαια που αφορούν σε θέματα Ο.Τ.Α. και αποκεντρωμένων διοικήσεων.
Για όλα αυτά τα ετερόκλητα ζητήματα, όπως και για τις διατάξεις για τα ζώα συντροφιάς, θα ακούσουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και τους φορείς.
Με την ευκαιρία πρέπει να επαναφέρω ένα σοβαρό ζήτημα.
Οι απόψεις των φορέων είναι το πιο σημαντικό – και εξωστρεφές – στοιχείο της νομοθετικής επεξεργασίας στη Βουλή.
Καταλήγει, όμως, η ακρόαση των φορέων να έχει μόνο προσχηματικό χαρακτήρα , αφού ο χρόνος μέχρι την κατ’ άρθρο συζήτηση είναι βέβαιο – και δυστυχώς γίνεται αποδεκτό – ότι δεν επαρκεί για μελέτη και αξιολόγηση.
Για το λόγο αυτό θα το επαναλάβουμε: Ανάμεσα στη συνεδρίαση με τους φορείς και στην επόμενη θα πρέπει να μεσολαβεί τουλάχιστον ένα 24ωρο.
Υποθέτουμε ότι δεν θα εισακουστεί η πρότασή μας, γιατί, όπως λέει και η παροιμία, “στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται!”.
Ας έλθουμε τώρα στο “σύστημα καινοτομίας”. Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, το 2017, συστάθηκε Αρμόδια Διεύθυνση για την Καινοτομία και τον Στρατηγικό Σχεδιασμό. Μία Διεύθυνση με τρία Τμήματα : το 1ο Στρατηγικού σχεδιασμού, το 2ο Καινοτομίας και Βέλτιστων Πρακτικών και το 3ο Ποιότητας και Προτύπων.
Από αυτά, προφανώς, το δεύτερο Τμήμα θα αναβαθμιστεί σε Διεύθυνση Καινοτομίας, με βάση το Προεδρικό Διάταγμα που θα εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 7 του άρθρου 13 του νομοσχεδίου, με τα τρία Τμήματα, που προδιαγράφει το άρθρο 12.
Καταρχάς, είναι απαραίτητο, κ. Υπουργέ, να μας δώσετε μια εικόνα, για το έργο που έχει εκτελέσει το συγκεκριμένο Τμήμα σε αυτήν την 5ετία. Επειδή λειτουργεί σαν γέφυρα με τον ΟΟΣΑ, ενδιαφέρει εδώ το καθαρά δικό του έργο – αν υπάρχει βέβαια…
Το λογικό θα είναι οι προτάσεις σας στο παρόν νομοσχέδιο να βασίζονται και στην αξιολόγηση του έργου του στο συγκεκριμένο διάστημα. Είναι ευκαιρία να αναδείξετε το καινοτόμο έργο αυτού του Τμήματος, και για τη δική σας θητεία και για αυτή των προκατόχων σας.
Από όσο γνωρίζουμε, στο Τμήμα Καινοτομίας, που θα αναβαθμιστεί σε Διεύθυνση, εργάζονται μόλις 3 άτομα, μαζί με τον Τμηματάρχη.
Διορθώστε με παρακαλώ, αν ισχύει κάτι διαφορετικό.
Επίσης , έχει σημασία να μας ενημερώσετε και για το εξής : για το Εάν οι προτάσεις του νομοσχεδίου για την Καινοτομία προέρχονται από αυτή την υπηρεσιακή μονάδα ή ακολουθήθηκε και πάλι - η «πεπατημένη Διαδικασία» - και είναι προϊόν καλά αμειβομένων εξωτερικών συμβούλων.
Εμείς θα ζητούσαμε – και πάλι – να μας ενημερώσετε, κ. Υπουργέ, πόσο κόστισαν οι συγκεκριμένες προτάσεις.
Επίσης, καλό θα ήταν να μας δώσετε μια εικόνα και για τον σχεδιασμό ως προς το προσωπικό, που θεωρείτε πως χρειάζεται για την εύρυθμη λειτουργία αυτής της νέας Διεύθυνσης, Καινοτομίας.
Εδώ πρέπει να υπογραμμίσουμε και την πρόβλεψη του άρθρου 5 παρ. 6 του νομοσχεδίου, που λέει ότι για την ετήσια στοχοθεσία η υποβολή προτάσεων καινοτομίας «ορίζεται ως υποχρεωτικός στόχος για κάθε προϊστάμενο, αναφορικά με την εσωτερική οργάνωση και λειτουργία της οργανικής του μονάδας».
Δηλαδή : κάθε χρόνο θα φθάνουν στη Διεύθυνση Καινοτομίας προτάσεις καινοτομίας, από κάθε οργανική μονάδα επιπέδου Τμήματος του δημοσίου, και για όλα τα τόσο διαφορετικά αντικείμενα καθενός από αυτά (!) Η λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου συστήματος, είναι προφανές ότι επαφίεται αποκλειστικά στις υπεράνθρωπες ιδιότητες ή δυνατότητες των υπαλλήλων της Διεύθυνσης Καινοτομίας.
Επιπλέον, οι προϊστάμενοι κάθε Τμήματος του Δημοσίου θα πρέπει κάθε χρόνο να εφευρίσκουν προτάσεις καινοτομίας! Πολύ πραγματιστικό και πολύ ενδιαφέρον : Η καινοτομία είναι ένας πλέον αυτοσκοπός!
Με απλά λόγια, στην έδρα της Βασιλίσσης Σοφίας – που την έχουν βάλει στο μάτι και τη διεκδικούν πολλές υπηρεσίες ! – θα έχουμε έναν φορέα δημόσιας διοίκησης, ο οποίος θα συνεχίσει να πάσχει από μεταρρυθμιστική μανία.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, όταν ηγήθηκε του συγκεκριμένου Υπουργείου, είχε θέσει και τις μεταρρυθμίσεις σαν αυτοσκοπό του συγκεκριμένου φορέα.
Τώρα, στον συγκεκριμένο φορέα, έρχεται να προστεθεί, δίπλα στον αυτοσκοπό της μεταρρύθμισης, και εκείνος της καινοτομίας.
Αυτά συμβαίνουν όταν θέλει κάποιος να εμφανίζεται ότι υπηρετεί ιδεοληπτικά αφηγήματα, με πίστη και αφοσίωση. Όταν το μόνο κυβερνητικό κριτήριο και το μόνο υπουργικό κίνητρο είναι η επικοινωνία – η βιτρίνα, και όχι η ουσία.
Αποδεικνύετε δε, και με το παρόν νομοσχέδιο ότι είστε το ίδιο καινοτόμος και το ίδιο μεταρρυθμιστής σε αυτό το Υπουργείο, όσο και όλοι οι προκάτοχοί σας εδώ και δεκαετίες. Όταν σβήνουν τα βεγγαλικά των δήθεν μεταρρυθμίσεων το μόνο καταστάλαγμα της πραγματικότητας είναι η αποδόμηση της δημόσιας διοίκησης.
Ένα ανθρώπινο δίκτυο υπηρεσιακών στελεχών με προνομιακή διαχρονικότητα, με τη μόνιμη, επίσης προνομιακή, συνέργεια εξωτερικών τεχνικών συμβούλων, καθορίζει την ποιότητα και το μέλλον της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα, ενώ οι υπουργοί διαδέχονται ο ένας τον άλλον.
Θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να διερευνηθεί, ποια Γραφεία συνέτασσαν και συντάσσουν το Πολιτικό Πρόγραμμα του κάθε κόμματος για τη Δημόσια Διοίκηση.
Δεν θα υπάρχει καμία έκπληξη : τα προγράμματα αυτά εκπονούνται πάντα στα ίδια Γραφεία. Όχι όμως Κομμάτων, αλλά ιδιωτικών Εταιρειών. Στη συνέχεια, τα Προγράμματα αυτά κατατίθενται έτοιμα στα κομματικά όργανα, για να πανηγυρίσουν τα πιστά κομματικά στελέχη και για να τα υλοποιήσουν μετά, με συνέπεια, οι εκάστοτε Υπουργοί.
Ένας φορέας, ένα Υπουργείο ή μια Γενική Γραμματεία, που έχει αρμοδιότητα και στην οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, οφείλει, μέσα στο πλαίσιο του Υπαλληλικού Κώδικα να καταφέρει κάποια στοιχειώδη πράγματα. Τα έχουμε ξαναπεί, θα τα επαναλάβω:
Πρώτα από όλα οφείλει να εκπονήσει ένα εύρυθμο πλαίσιο Οργάνωσης για τον κάθε φορέα. Έναν σύγχρονο οργανισμό, που να αποτυπώνει τις πραγματικές αρμοδιότητες και να απλουστεύει τις ροές εργασίας – να τις εντάσσει σε μια απλή και λειτουργική δομή σύμφωνα με τις αρχές των διοικητικών επιστημών. Στον Οργανισμό αυτό θα αποτυπώνεται οπωσδήποτε το προσωπικό κάθε μονάδας και τα προσόντα του για κάθε οργανική θέση.
Με βάση αυτόν, θα προχωρήσει στη συνέχεια σε προσοντολόγιο και σε καθηκοντολόγιο. Το επόμενο βήμα θα είναι η στοχοθεσία και με βάση αυτήν θα ακολουθεί και η αξιολόγηση.
Εδώ δεν υπάρχει το πρώτο βήμα των ορθολογικών οργανισμών, γιατί παρεμβαίνουν τα συντεχνιακά συμφέροντα, σε αγαστή πάντα συνεργασία με το πελατειακό σύστημα.
Όχημά τους είναι τα συγκεκριμένα δίκτυα υπηρεσιακών παραγόντων, οι οποίοι ανταμείβονται και με τις αντίστοιχες σταδιοδρομίες. Εξάλλου σε αυτούς ανατίθεται και η υπηρεσιακή ευθύνη για την ικανοποίηση κάθε ευκαιριακού, ανορθολογικού και κοστοβόρου αιτήματος του πελατειακού συστήματος, καθ’ υπόδειξη και κατ’ εντολή της πολιτικής ηγεσίας τους.
Κάθε φιλόδοξο υπηρεσιακό στέλεχος, αργά ή γρήγορα, θα ενταχθεί σε αυτό το – εκτός κανονικής τροχιάς – σύστημα δημόσιας διοίκησης, για να συμβάλλει όσο μπορεί και αυτό στην αναπαραγωγή και διαιώνιση αυτής της νοσηρότητας.
Χαρακτηριστικό δείγμα : Σήμερα έρχονται ρυθμίσεις για το προσοντολόγιο, με μόνο σκοπό τη διευκόλυνση του ΑΣΕΠ απέναντι στον μεγάλο αριθμό καταγραφομένων κλάδων. Για να απλουστευθεί η διαδικασία των πολλών κλάδων, απλώς προστίθενται περισσότερες ειδικότητες.
Και τίθεται το ερώτημα : αυτό είναι εξορθολογισμός ή αναβάθμιση του ανορθολογισμού ;
Δεν είναι σημερινό το φαινόμενο, ισχύει και για τους προκατόχους σας, όπως είπα.
Η επίταση του ανορθολογικού πλαισίου με αποσπασματικές μεταρρυθμίσεις χρειάζεται για να δικαιολογείται η δήθεν ανάγκη για διαρκείς μεταρρυθμίσεις και αέναη καινοτομία, που παρουσιάζετε σήμερα.
Υπάρχει, άραγε, άλλο κράτος, δυτικού τύπου –όπως σας αρέσει να λέτε – ή και οποιουδήποτε άλλου τύπου, που να φορτώνει την ιστορία του με τόσες διοικητικές μεταρρυθμίσεις όσο η σύγχρονη Ελλάδα ;
Στο πλαίσιο αυτό χρήσιμο εργαλείο είναι παρεμβάσεις βιτρίνας, χωρίς καμιά ουσία.
Τέτοιες είναι οι προβλέψεις αυτού του νομοσχεδίου για : Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καινοτομία, Συντονιστή Καινοτομίας, Προγράμματα Επιτάχυνσης Καινοτομίας, Εργαστήρια Καινοτομίας, για Βραβεία Καινοτομίας, Εθνικό Διαγωνισμό Πρωτοτύπων και Καινοτομίας, Αποθετήριο Πρακτικών Καινοτομίας, για Ομάδα Καινοτομίας, Οδηγό Καινοτομίας και Πληροφοριακό Σύστημα για την Καινοτομία. Περιμένουμε να μάθουμε - ή να δούμε – ποιο θα είναι το τελικό κόστος για όλο αυτό το βαρύγδουπο Κεντρικό Σύστημα Διαχείρισης Γνώσης και Ανοικτής Καινοτομίας Δημοσίου Τομέα!
Κύριε Υπουργέ, μπορείτε να δεσμευτείτε ότι το συγκεκριμένο πληροφοριακό σύστημα θα αναπτυχθεί από το προσωπικό που υπηρετεί στη Βασιλίσσης Σοφίας ;
Ή θα εκπονηθεί με το σύστημα δημόσιας χρηματοδότησης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας ;
Επίσης, ο Εθνικός Διαγωνισμός Πρωτοτύπων και Καινοτομίας θα ενταχθεί στο πλαίσιο κάποιου διεθνούς – πανηγυρικού ίσως – διαγωνισμού;
Επιπλέον το οικονομικό κόστος για κάθε καινοτομία και πρωτότυπο έργο θα λαμβάνεται υπόψη ; Και, εάν ναι, με ποια άλλα κριτήρια ; Αναφέρομαι σε αυτή τη διάσταση, γιατί δεν είδαμε πουθενά μετρήσιμα οικονομικά μεγέθη!
Στις επόμενες συνεδριάσεις, θα αναφερθούμε και στις επιμέρους ρυθμίσεις.
Τώρα, όμως, πρέπει να θέσουμε ένα βασικό ζήτημα : (Θα βοηθήσει και η νομική γνώση πολλών μελών της Επιτροπής).
Υπάρχουν σοβαρά ερωτηματικά ως προς τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για προτεινόμενες καινοτομίες και πρωτότυπα έργα. Ποιος θα κατέχει και πώς θα προστατεύονται τα πνευματικά δικαιώματα σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, είτε αυτές ενταχθούν στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καινοτομία στο δημόσιο τομέα, είτε όχι;
Σε αυτό το Αποθετήριο θα έχουν ανοιχτή πρόσβαση όλοι : δημόσιες υπηρεσίες, ερευνητικά κέντρα αλλά και ιδιωτικές εταιρείες.
Τα πρωτότυπα και οι καινοτομίες, που αναμφίβολα είχαν συγκεκριμένο κόστος για τον φορέα και την υπηρεσιακή μονάδα που τα ανέπτυξε, θα παρέχονται σε όλους δωρεάν ή όχι;
Θα υπάρχει μήπως κάποιο αντίτιμο, που θα υπολογίζεται και αντικειμενικά; Γιατί στις προτάσεις σας μέχρι τώρα δε φαίνεται κάποια τέτοια πρόθεση.
Θα κλείσω εδώ, γιατί αν μπω σε άλλη ενότητα θα υπερβώ τον διαθέσιμο χρόνο.
Προς το παρόν δηλώνουμε επιφύλαξη και για την ψήφο μας επί της αρχής του νομοσχεδίου.
Σας ευχαριστώ!
ΜέΡΑ25 – Πρόταση για την Ακρόαση Φορέων
1). ΑΔΕΔΥ
2). ΠΟΕ-ΟΤΑ
3). Ομοσπονδία Συλλόγων Υπαλλήλων Αιρετών Περιφερειών Ελλάδας (ΟΣΥΑΠΕ),
4). Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Ελλάδας ΟΣΥΕΑΔΕ,
5). Σύλλογος Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης,
6). Σωματείο Εργαζομένων Υπουργείου Εσωτερικών (Βασιλίσσης Σοφίας για διατάξεις Συστήματος Καινοτομίας),
7). Σωματείο Εργαζομένων Υπουργείου Εσωτερικών (Σταδίου για διατάξεις θεμάτων αρμοδιότητος ΟΤΑ),
8). Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στον ΕΦΚΑ
9). Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία.
Δευτέρα, 20 Φεβρουαρίου 2023 και ώρα 15.00΄,
στην Αίθουσα «Προέδρου Αθανασίου Κωνστ. Τσαλδάρη» (223)
«Σύστημα Καινοτομίας στον δημόσιο τομέα –
Ρυθμίσεις Γενικής Γραμματείας Ανθρωπίνου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα – Ρυθμίσεις για τη λειτουργία των Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού και των αποκεντρωμένων διοικήσεων και για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών»
