Επεξεργασία και εξέταση σχεδίων νόμων του Υπουργείου Εξωτερικών:
«Κύρωση της Συμφωνίας Σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της αφενός και της Κεντρικής Αμερικής αφετέρου»
Κύριε Πρόεδρε σας ευχαριστώ!
Η Συμφωνία Σύνδεσης μεταξύ της Ε.Ε., των κρατών μελών της και των έξι χωρών της Κεντρικής Αμερικής ήταν η πρώτη διαπεριφερειακή συμφωνία αυτού του είδους για την Ε.Ε. και παραμένει, έως και σήμερα, μάλλον το πιο φιλόδοξο μέσο εταιρικής σχέσης για τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Η κύρωσή της σημαίνει για την Ευρωπαϊκή Ένωση την υπέρβαση της προηγούμενης Συμφωνίας Πολιτικού Διαλόγου και Συνεργασίας, που ήταν υποδεέστερη σε εύρος και κύρος. Και ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μεταξύ των δύο περιφερειών.
Πριν, όμως, προχωρήσουμε στο περιεχόμενο της Συμφωνίας, πρέπει να θέσω μία εύλογη απορία. Συζητάμε σήμερα για την κύρωση μιας Συμφωνίας, που υπεγράφη πριν από οκτώ χρόνια.
Όλα τα συμβαλλόμενα κράτη της Κεντρικής Αμερικής, (Κόστα Ρίκα, Ελ Σαλβαδόρ, Γουατεμάλα, Ονδούρα, Νικαράγουα και Παναμάς) έσπευσαν και την κύρωσαν άμεσα, από το 2013, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες.
Τα περισσότερα Κράτη της Ε.Ε., σε διάφορους χρόνους, έχουν προχωρήσει, και αυτά, στην κύρωση της.
Και μόνο η Ελλάδα και το Βέλγιο παραμένουν , 8 χρόνια μετά , τα μοναδικά κράτη που δεν το έχουν πράξει.
Η καθυστέρηση του Βελγίου αιτιολογείται από το ομοσπονδιακό του σύστημα. Η Συμφωνία Σύνδεσης περιλαμβάνει θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των κυβερνήσεων περιφερειακών βελγικών κυβερνήσεων. Πέρα από την κύρωση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, απαιτούνται οι διαδικασίες στις 3 "Περιφέρειες" και τις 3 "Κοινότητες" του Βελγίου. Μιλάμε, δηλαδή, για διαδικασία κύρωσης και στα 9 κοινοβουλευτικά όργανα της χώρας.
Παραμένει η απορία για την Ελλάδα : Γιατί, άραγε, οι Ελληνικές κυβερνήσεις, από το 2012 και μετά, επέλεξαν την καθυστέρηση της κύρωσης της Συμφωνίας Σύνδεσης ;
Μπορεί να υπάρχει δικαιολογία για το πρώτο εξάμηνο του 2015, όταν η χώρα μας έδινε μάχες υπαρξιακής – θα έλεγα – σημασίας, την περίοδο που έληξε με το βροντερό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
Όμως, στο διάστημα ανάμεσα στον Σεπτέμβρη του 2015 και τις τελευταίες εκλογές, η Βουλή κύρωσε 90 διεθνείς συμβάσεις. Όχι, όμως, αυτή τη συμφωνία.
Εξάλλου, και στον ένα χρόνο της παρούσας διακυβέρνησης, έχουν ήδη ψηφιστεί 20 διεθνείς συμβάσεις.
Το ερώτημα μου είναι απλό και απευθύνεται κυρίως προς τον ΣΥΡΙΖΑ: Γιατί δεν κατατέθηκε αυτή η συμφωνία και έμεινε «κρυμμένη» στα συρτάρια σας τέσσερα ολόκληρα χρόνια;
Την είχατε ξεχάσει ;
Συγχωρείστε με αν ο τόνος μου φαίνεται υπερβολικός.
Έχω παρακολουθήσει όλη την πορεία αυτής της συμφωνίας κατά τη θητεία μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων αλλά και ως Πρόεδρος της Αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου για τις σχέσεις της Ε.Ε με χώρες της Κεντρικής Αμερικής.
Ανέλαβα δε και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου, για την επίσπευση της κύρωσης από όλα τα κράτη-μέλη. Αναφέρομαι σε έγγραφα προς όλες τις κυβερνήσεις αλλά και επανειλημμένες επισημάνσεις προς τους αρμόδιους Υπουργούς των χωρών.
Παρακολουθούσα επίσης και τις διεθνείς συμβάσεις που έρχονταν στη, Ελληνική Βουλή, για να διαπιστώνω ότι αυτή η Συμφωνία, με επιμονή, απουσίαζε.
Εντέλει, η κρίσιμη ερώτηση αφορά κυρίως τον ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έπραττε το αυτονόητο επί τόσα χρόνια :
Υπήρχαν άλλες δεσμεύσεις που επέβαλλαν τη μη κύρωση της συγκεκριμένης Συμφωνίας ; Εάν ναι, Σας Καλώ να έχετε το πολιτικό θάρρος να τις κατονομάσετε.
Ποια συμφέροντα εξυπηρετούνται από αυτήν την καθυστέρηση ;
Ο ένας πυλώνας, ο εμπορικός πυλώνας της Συμφωνίας Σύνδεσης, εφαρμόζεται εδώ και πάνω από επτά χρόνια. Επομένως, ο λόγος δεν αφορά στο εμπορικό της σκέλος.
Θα ήθελα, λοιπόν, να ακούσω από το ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Δημοκρατία τους πραγματικούς λόγους της καθυστέρησης. Να μας πείτε, επίσης, τι άλλαξε σήμερα, μετά από 8 χρόνια, και έρχεται η Συμφωνία προς ψήφιση.
Η Κεντρική Αμερική αποτελεί μια ιδιαίτερη περιοχή με πολλά και σοβαρά προβλήματα. Όλα αυτά μαζί διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό μείγμα ανασφάλειας και γενικότερης αστάθειας.
Όμως, παρά την πολυπλοκότητα των συσχετισμών και παρά τις διαφορές μεταξύ των κρατών της περιοχής, όλες οι κυβερνήσεις της Κεντρικής Αμερικής τάχθηκαν υπέρ της πλήρους εφαρμογής της Συμφωνίας Σύνδεσης.
Και αυτό για έναν βασικό λόγο : Η ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης της Συμφωνίας Σύνδεσης, από τα Κράτη Μέλη της ΕΕ, θα ενεργοποιήσει τους Πυλώνες του Πολιτικού Διαλόγου και της Συνεργασίας, που εμπεριέχει η Συμφωνία. Έτσι, ενισχύονται οι παραδοσιακοί δεσμοί μεταξύ των δύο περιοχών αλλά υπάρχει και κρίσιμη αναβάθμιση των σχέσεων τους. Αυτό αποτελεί και ένα αναγκαίο αντίβαρο απέναντι στο οικονομικό σκέλος της Συμφωνίας.
Εξάλλου, η ενεργοποίηση και θέση σε ισχύ όλων των Πυλώνων της Συμφωνίας Σύνδεσης αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την αναγκαία οργάνωση και λειτουργία των θεσμικών δομών για την παρακολούθηση και τον έλεγχο, ως προς την τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει οι δύο πλευρές.
Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι η εν λόγω Συμφωνία περιλαμβάνει, στο άρθρο 1, ορισμένες από τις πιο ισχυρές ρήτρες ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν υπογραφεί από την Ε.Ε..
Η Συμφωνία Σύνδεσης ορίζει ότι οι εμπορικές συμφωνίες δεν πρέπει να προωθούν απλά και μόνο την αύξηση των εμπορικών συναλλαγών, αλλά πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ευρύτερες αξίες. Ο σεβασμός των δημοκρατικών αρχών και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης, της χρηστής διακυβέρνησης, του κράτους δικαίου και η καταπολέμηση της διαφθοράς αποτελούν «ουσιώδη στοιχεία» που διέπουν ολόκληρη τη Συμφωνία. Ειδικά ο πρωταρχικός στόχος της υποχρέωσης συμβολής στην αειφόρο ανάπτυξη, είναι ενσωματωμένος σε όλα τα τμήματα της Συμφωνίας.
Τα συμβαλλόμενα μέρη δεσμεύονται, επίσης, να διασφαλίσουν υψηλό επίπεδο προστασίας της εργασίας και του περιβάλλοντος στην εθνική τους νομοθεσία, βελτιώνοντας τους νόμους και τις πολιτικές τους σε αυτούς τους τομείς και εφαρμόζοντας διεθνείς συμβάσεις.
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης της Συμφωνίας, θα συγκροτηθεί Συμβούλιο Σύνδεσης σε επίπεδο Υπουργών (ή αρχηγών Κρατών), το οποίο θα εποπτεύει την εκπλήρωση των δεσμεύσεων και των στόχων της παρούσας Συμφωνίας και θα επιβλέπει την εφαρμογή της.
Το Συμβούλιο αυτό μπορεί να προβαίνει σε συστάσεις αλλά και να λαμβάνει δεσμευτικές αποφάσεις για τα συμβαλλόμενα μέρη. Κατά την εκτέλεση δε των καθηκόντων του, θα επικουρείται από την Επιτροπή Σύνδεσης, η οποία αποτελείται εκπροσώπους των συμβαλλόμενων μερών και είναι αρμόδια για τη γενική εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας.
Θα συσταθεί, τέλος, σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, μια Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή, η οποία, όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 της Συμφωνίας Σύνδεσης, θα μπορεί να προβαίνει σε συστάσεις προς το Συμβούλιο Σύνδεσης και να ζητά πληροφορίες για κάθε θέμα, όποτε το κρίνει σκόπιμο. Αυτή η Μικτή Επιτροπή θα περιλαμβάνει ευρωβουλευτές, βουλευτές του Κοινοβουλίου της Κεντρικής Αμερικής (PARLACEN) και εκπροσώπους της Εθνικής Συνέλευσης της Κόστα Ρίκα.
Η κύρωση της Συμφωνίας συνεπάγεται την ενεργοποίηση του πολιτικού διαλόγου, που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την επίτευξη κοινών στόχων, αλλά και για τη δημιουργία κοινών βάσεων σε θεμελιώδεις πολιτικούς και κοινωνικούς τομείς στα συγκεκριμένα κράτη.
Ο πυλώνας της συνεργασίας θα επιτρέψει, τέλος, την υποστήριξη της εφαρμογής της παρούσας συμφωνίας με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε πόρους, μηχανισμούς, εργαλεία και διαδικασίες που συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή, με τον μετριασμό της φτώχειας, των ανισοτήτων, του κοινωνικού αποκλεισμού και όλων των μορφών διακρίσεων. Θα υποστηρίξει, επίσης, την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, έτσι ώστε να ευνοηθούν η αειφόρος ανάπτυξη, η μείωση των ανισοτήτων και η ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ των δύο περιοχών.
Σε κάθε περίπτωση, η ΕΕ θα πρέπει να συμβάλλει σε περισσότερες στοχευμένες πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να συνδυάζουν – λ.χ. – ζητήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, αλλά και καταπολέμησης της φτώχειας, για την εξυπηρέτηση των πραγματικών κοινωνικών αναγκών στις συγκεκριμένες χώρες.
Θα κλείσω με τα λόγια του υποψηφίου για την Προεδρία της Κοσταρίκα το 2014, του μοναδικού αριστερού αντιπροσώπου στη Βουλή της χώρας του την περίοδο 2010-2014, του Χοσέ Μαρία Βιλλάλτα:
«Κανένας λογικός άνθρωπος σήμερα δεν θα υποστηρίξει ότι μια χώρα πρέπει να κλείσει εντελώς τις εμπορικές συναλλαγές. Αυτό θα ήταν παράλογο! Αλλά πρέπει να είναι συνθήκες που εστιάζουν στο καλό όλων και στην κυριαρχία των κρατών και μόνο στα συμφέροντα των διεθνικών εταιρειών. Οι συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου ανεβάζουν τον νεοφιλελευθερισμό πάνω από το σύνταγμα.»Η παρούσα εμπορική Συμφωνία ενισχύει τα δικαιώματα που αφορούν στην προστασία της εργασίας και του περιβάλλοντος, που είναι κρίσιμα στις χώρες αυτές. Επίσης ενισχύει τις διαδικασίες της κοινωνίας των πολιτών.
Γι’ αυτό και έχει ιδιαίτερη σημασία η κύρωσή της – έστω και τώρα.
Τέλος, όσον αφορά στη λειτουργία των οργάνων της Συμφωνίας, ας έχουμε υπόψη ότι για ζητήματα εμπορίου και βιώσιμης ανάπτυξης η συνεργασία και ο διάλογος συχνά δρουν πιο αποτελεσματικά από οποιαδήποτε κύρωση.
Με βάση τα παραπάνω, είναι σαφές ότι υπερψηφίζουμε την κύρωση της Συμφωνίας. Πραγματικά , ωστόσο, τα όσα ακούστηκαν από ορισμένους συναδέλφους πολύ λίγη σχέση έχουν με την πραγματικότητα.
