[ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟΥΜ ΠΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΕ Ο ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ]

Κυρίες και κύριοι,

Καταρχήν να συγχαρώ τον Τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ , για την πρωτοβουλία του να διοργανώσει το σημερινό Forum.

Δεν χρειάζεται νομίζω να τονίσω το ιδιαίτερα κρίσιμο του θέματος στη σημερινή συγκυρία.

Ο σύγχρονός μας καθηγητής Λιαντίνης , σε μια χειμαρρώδη αποστροφή του , είχε πει ότι παιδεία σημαίνει ζωντάνια, αμεσότητα, σφυγμός μαστιγωμένος, κρούση κατά μέτωπο με τα πράγματα

Ο Σενέκας , αιώνες πριν , είχε πει ακριβώς το ίδιο με το λατινικό discimus vitae ( να μαθαίνουμε τη ζωή )

Και , πράγματι , ο τελικός στόχος της παιδείας είναι να διαπλάσει έτσι τον νέο , ώστε την ορισμένη στιγμή που θα αποδοθεί στο στίβο της ζωής , να μπορεί να προσαρμόζεται και να αντιμετωπίζει την άγρια ανάγκη των πραγμάτων και των ανθρώπων.

Ο προορισμός του ανοικτού σχολείου , άρα , δεν είναι άλλος από το να τεχνουργεί ανθρώπους.

Που σημαίνει:

να μεταδίδει στους νέους την ικανότητα να μάθουν να διαχειρίζονται τις κοινωνικές και προσωπικές τους εντάσεις,

να τους μαθαίνει να λαμβάνουν υπόψην τους και να σέβονται την ετερότητα του άλλου,

να τους προάγει τη μνήμη, τη φαντασία, την κριτική,

να αναπτύσει την αναστοχαστική σκέψη και την ικανότητα επικοινωνίας, να τους μαθαίνει να υπερασπίζονται την ατομικότητά τους μέσα στη συλλογικότητα.

Εαν λοιπόν δεχόμαστε ολα αυτά , τότε είναι φανερό οτι παιδεία και ανοικτό σχολείο χωρίς διαδραστική διασύνδεση με το πολυλειτουργικό κοινωνικό φαινόμενο του αθλητισμού , δεν νοείται.

Κι αυτό γιατί , πολύ απλά , ο αθλητισμός είναι η βιωματική μεταφορά της διδασκόμενης γνώσης στην πραγματικότητα του εαυτού μας και της κοινωνίας.
Επιτρέψτε μου εδώ να αναφερθώ σε μερικά σημεία που τεκμηριώνουν αβίαστα το παραπάνω αξίωμα.

Πρώτο σημείο.

Ορθή μεθοδολογία διδασκαλίας , σημαίνει ότι κάθε γνώση που περνάμε στο παιδί , κάθε δεξιότητα που το βοηθάμε να αναπτύξει , είναι δεμένα με την πραγματικότητα όπως το νύχι με το κρέας.

Αυτό ακριβώς πραγματώνει ο αθλητισμός.

Ο μαθητής που αθλείται , εκπαιδεύεται βιώνοντας τις εμπειρίες της αντίδρασης του οργανισμού του , απέναντι στα καινούρια κάθε φορά εξωτερικά ερεθίσματα.

Δεύτερο σημείο.
Η ανάπτυξη της συνδυαστικής σκέψης και της συνθετικής ικανότητας είναι αιτούμενα και στόχος της παρεχόμενης παιδείας.

Ο αθλητισμός αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης , αυτής ακριβώς της διαδικασίας.

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι κάθε άλμα, κάθε τακτική αγώνα, κάθε κινητική εμπειρία, όσες φορές και να επαναληφθεί , δεν είναι ίδια με την προηγούμενη. Πάντοτε μία καινούργια λεπτομέρεια ενσωματώνεται , στις εικόνες που καταγράφονται στον εγκέφαλο του αθλητή , σαν χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης προσπάθειας.

Τα δεδομένα μαζεύονται, συνδυάζονται, συντίθενται και διαμορφώνουν την επόμενη προσπάθεια, με στόχο πάντα την τέλεια κίνηση , το ιδανικό αποτέλεσμα , τη λύση του προβλήματος.

Τρίτο σημείο.
Η αυτοπειθαρχία, η διερεύνηση των προσωπικών ορίων, η αλληλεγγύη, η κοινωνική ένταξη, η ανεκτικότητα, η συμμετοχή, η δράση, η προσπάθεια, η αποδοχή της ήττας, η διαχείριση της νίκης, είναι όλα όσα διδάσκονται μέσα στην τάξη.

Πρώτα και κύρια , όμως , είναι κοινωνικά χαρακτηριστικά.
Και ο αθλητισμός αποτελεί την πιο γνήσια έκφρασή τους , στην κοινωνία των μαθητών.
Και τα διδάσκει και τα εμπεδώνει σε έναν έκαστο, με την μέγιστη δύναμη της πράξης.

Τέταρτο σημείο.
Ο κοινωνικός ρόλος του νέου σχολείου είναι να γνωρίζουν τα παιδιά μας τη ζωή σαν αγώνα και καρπό του σήμερα , αλλά και σαν σχεδιασμό και προσδοκία του αύριο.

H τεκμηρίωση : Η διαδικασία του αθλείσθαι, ως προς τη μορφή, το περιεχόμενο και τη δομή της, συνοψίζεται στο αντίστοιχο τρίπτυχο :

δράση-στρατηγικός σχεδιασμός- συγκρότηση οράματος.

Πέμπτο σημείο.

Ο στόχος του νέου σχολείου είναι να γνωρίσουν τα παιδιά τη ζωή ζωντανά και άμεσα , και να αναγνωρίσουν για την προσωπικότητά τους ένα ρόλο, με δικαιώματα και υποχρεώσεις σε αυτή τη ζωή.
Aθλητική παιδεία σημαίνει ακριβώς αυτό.
Τα παιδιά γνωρίζουν τη βιολογική και πνευματική τους υπόσταση, με το πλήθος των γεγονότων και των στοιχείων της , και μαθαίνουν την υποχρέωσή τους να την εντάξουν σε ένα σύστημα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.

Από το δικαίωμα της συμμετοχής και την υποχρέωση στην ευθύνη , σαν αθλούμενοι μαθητές, μέχρι το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και της υποχρέωσης στην πολιτεία , σαν αυριανοί ενεργοί πολίτες.

Τα παραπάνω , αλλά και πλείστα άλλα , κατατείνουν στο συμπέρασμα οτι ο ρόλος του αθλητισμού στο νέο σχολείο ,
δεν μπορεί να είναι ούτε αποσπασματικός , ούτε ευκαιριακός , ούτε υποτονικός.

Πρωτίστως , όμως και κυρίως , δεν μπορεί να είναι περιορισμένος σε αυτό που ονομάζουμε μάθημα της γυμναστικής , με τη λογική και τη φιλοσοφία που αυτό πραγματώνεται σήμερα.
Είναι αλήθεια ότι η φυσική αγωγή στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι τελευταία στην παρακολούθηση της εξέλιξής της.
Ουσιαστικά αφήσαμε τα πράγματα να φτάσουν στο σημερινό απαξιωμένο επίπεδο.

Το ΠΑΣΟΚ στα πρώτα χρόνια του , έβαλε τις βάσεις και πήρε πρωτοβουλίες σε πολλούς τομείς.
Δυστυχώς δεν υπήρξε η ανάλογη δυναμική εξέλιξη , παρόλο που η μόνη λύση που προτείνουν , σχετικοί και άσχετοι , για την αντιμετώπιση πλήθους προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα η νεολαία μας , είναι ο αθλητισμός.

Σήμερα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε συσσωρευμένα προβλήματα.
Η σχολική αθλητική εκπαίδευση πρέπει να ενταχθεί σε ένα διευρυμένο πλαίσιο κανόνων θεμελιώδους λειτουργίας του νέου σχολείου.

Το μάθημα , όχι πια της γυμναστικής , αλλά της φυσικής αγωγής και των αθλητικών εκδηλώσεων, πρέπει να αποκτήσει μια νέα λογική, μια νέα αντίληψη, μια νέα δομή, μια νέα αξιοποίηση, μια νέα τελικά πολιτική και φιλοσοφία.

Θα μπορούσα να αναφερθώ με πολλές λεπτομέρειες στα παραπάνω αλλά προέχει να σταθούμε στις ελάχιστες προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν αυτή την αναβάθμιση.

Ο όγκος των προβλημάτων που συσσώρευσαν τόσα χρόνια απαξίας απαιτούν , πριν από όλα τα άλλα , την αύξηση των ωρών που αφιερώνονται στον αθλητισμό στα σχολεία.

Η εισαγωγή 3ης ώρας Φ.Α. στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα των Δημοτικών και της Γ΄ Γυμνασίου, είναι απολύτως απαραίτητο και αποτελεί , επιπλέον και αίτημα όλων των εμπλεκομένων θεσμικών φορέων.

Η ένταξη στο πρόγραμμα των νηπιαγωγείων της διδασκαλίας της Φυσικής Αγωγής από καθηγητές Φ.Α. , καταρχήν 3 ώρες εβδομαδιαίως με στόχο τις 5 ώρες τη βδομάδα , είναι το αμέσως επόμενο βήμα.

Η κινητική δημιουργική έκφραση αποτελεί για τα παιδιά μικρής ηλικίας μια από τις μεγαλύτερες πηγές απελευθέρωσης ενέργειας , καθώς καλύπτουν την ανάγκη που αισθάνονται για να

εξερευνήσουν τον κόσμο γύρω τους και θέτουν τις βάσεις για την ανάπτυξη πιο αφηρημένων εννοιών και σύνθετων δεξιοτήτων.

Η επιμόρφωση των καθηγητών Φ.Α. ώστε να παρακολουθούν τις εξελίξεις και να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις για τις προσχολικές ηλικίες, σε συνεργασία με τους νηπιαγωγούς , μπορούν να δώσουν θεαματικά αποτελέσματα.

Τέλος , η υιοθέτηση ενός προγράμματος Αθλητικής Απασχόλησης , κατά τα πρότυπα της δημιουργικής απασχόλησης , θα συνεισφέρει ουσιαστικά στην αναπλήρωση των μακροχρόνιων κενών.

Αφενός διασυνδέει τον ελεύθερο χρόνο με την αθλητική ενασχόληση , κρίσιμο ζητούμενο σε μια εποχή που ο ελεύθερος χρόνος είναι σχεδόν αποσυνδεδεμένος από την κίνηση.

Αφετέρου αναπτύσσει παιδεία αυτοοργάνωσης στους μαθητές , επίσης κρίσιμη προσφορά σε μια εποχή που η αυτενέργεια για οργάνωση και ομαδική δράση έχει εκτοπιστεί από την αδιαφορία και τον ατομικισμό


Και οι τρεις αυτές παρεμβάσεις , μαζί με την διαρκή επιμόρφωση των καθηγητών Φ.Α. , είναι άμεσα υλοποιήσιμες και με ελάχιστο κόστος.

Πιστεύω ότι , σαν πρώτο βήμα , μπορούν να αποτελέσουν την βάση πάνω στην οποία θα μπορέσουμε να στηρίξουμε την ποιοτική αναβάθμιση και τον εμπλουτισμό του μαθήματος της Φ.Α. στα σχολεία.

Οι περισσότερες ώρες διδασκαλίας , μπορούν να «χωρέσουν» δράσεις και πρωτοβουλίες που είναι φυσικά παρακολουθήματα του αθλητισμού και ολοκληρώνουν τον ρόλο του.

Περιβαλλοντική αγωγή , αγωγή υγιεινής διατροφής , κινητική αγωγή , τεχνική εξοικείωσης με αθλήματα , διερεύνηση αθλητικών ταλέντων , διδασκαλία της ιστορίας του αθλητισμού ,

είναι μερικές συνιστώσες του γενικού όρου «αθλητισμός».

Ας εξασφαλίσουμε καταρχήν τον χρόνο που θα τους δίνει την δυνατότητα να αναπτυχθούν , και αμέσως μετά μπορούμε να εφαρμόσουμε προγράμματα.

Το ΠΑΣΟΚ έχει πλούσιο υλικό και επεξεργασμένων θέσεων και οραμάτων , γιατί ο αθλητισμός ήταν και παραμένει από τις πρώτες προτεραιότητές του.

Κυρίες και κύριοι,

Έχω τη στέρεη άποψη ότι νέο σχολείο είναι αυτό που προωθεί τον σεβασμό για την αξία της ανθρώπινης ζωής , μέσα σε ένα σχολικό περιβάλλον ικανό να προωθεί την καλλιέργεια του ολοκληρωμένου ανθρώπου.

Εδώ θα μου επιτρέψετε να εκφράσω έναν προβληματισμό.

Χωρίς να ισοπεδώνω και να αγνοώ προσπάθειες και βήματα που έχουν γίνει - και πάλι μόνο από το ΠΑΣΟΚ – αναρωτιέμαι , μέσα σε ποιό περιβάλλον προσπαθούμε να μυήσουμε τα παιδιά στις αξίες που προάγει ο αθλητισμός και διδάσκει η ελληνική παιδεία ?

Και φυσικά δεν αναφέρομαι στο κοινωνικό περιβάλλον , γιατί αυτό είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση.

Στέκομαι ταπεινά και πρακτικά στο περιβάλλον της κτιριακής υποδομής.

Γιατί μην ξεχνάμε , ότι αυτό αποτελεί τον μικρόκοσμο του παιδιού για 12 τουλάχιστον χρόνια.
Καλούμε το παιδί να μας πιστέψει όταν του μιλάμε για την σημασία της υγείας του , την στιγμή που δεν μπορούμε να του εξασφαλίσουμε το ελάχιστα αξιοπρεπές επίπεδο υγιεινής στο ίδιο του το σχολείο!!!

Του μιλάμε για την σημασία και την αξία της άθλησης όταν τα περισσότερα σχολεία έχουν υποδομή από ανύπαρκτη έως ακατάλληλη και αθλητικό υλικό από ανύπαρκτο έως ελάχιστο!!!

Του ζητάμε να αφήσει τη φαντασία του να δημιουργήσει όταν γύρω του , το σχολικό συγκρότημα αποπνέει μια αβάσταχτη συντήρηση, του προκαλεί απέχθεια , αν δεν του είναι εντελώς αδιάφορο και απρόσωπο.

Διδάσκουμε αγάπη και σεβασμό στη φύση δίπλα σε τσιμεντένιες σχολικές αυλές και παρατημένα παρτέρια , που κι αυτά υπάρχουν δίκην άλλοθι.

Και τόσα άλλα παραδείγματα....

Το ΠΑΣΟΚ , καλείται σήμερα να πείσει για την καθαρότητα των προθέσεών του και αύριο , σαν κυβέρνηση , να αποδείξει στην πράξη , ότι έχει και την γνώση και την πολιτική βούληση να αποκαταστήσει την σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί και το νέο.
 

Ήδη με τις προτάσεις μας που αφορούν στην πράσινη ανάπτυξη , έχουμε δώσει ώθηση σε δημιουργικές αναζητήσεις , έχουμε δημιουργήσει κλίμα αισιοδοξίας και ελπίδας για το αύριο αυτού του τόπου.

Σε αυτό το πλαίσιο θεωρώ ότι το πρότυπο και πρωτότυπο νέο σχολικό κτίριο , το σχολικό κτίριο που θα υιοθετεί ό,τι πιο σύγχρονο και εξελιγμένο στον τομέα της αρχιτεκτονικής , που θα υπακούει σε ό,τι προστάζει το σύγχρονο οικολογικό status , που θα αποδεικνύει με την μορφή του και την ένταξή του στο περιβάλλον, σεβασμό στην αποστολή του - να φιλοξενήσει δηλαδή με την ύψιστη αξιοπρέπεια το αύριο αυτού του τόπου - μπορεί και πρέπει να αποτελέσει ρητή δέσμευσή μας.

Ας αφουγκραστούμε τα θέλω των παιδιών και των δασκάλων τους - έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να ακούμε την κοινωνία - κι ας δεσμευτούμε για το πιο απλό , το άψυχο.

Κυρίες και κύριοι

μιλάμε για το νέο σχολείο και το ρόλο του αθλητισμού σε αυτό.

Πιστεύω ακράδαντα ότι ο αθλητισμός είναι κυρίαρχη συνιστώσα της παιδείας και η σχέση τους άρρηκτη και αμφίδρομη.

Ακριβώς γι αυτό θεωρώ απαραίτητο να τονίσω την υποχρέωση του νέου σχολείου απέναντι στον αθλητισμό και τους νέους :

Να αποκαταστήσει και την κοινωνική διάσταση του αθλητισμού και τη διασύνδεσή του με τον πολιτισμό.

Ο αθλητισμός είναι πρώτα από όλα τρόπος πολιτικής και πολιτιστικής έκφρασης και συμμετοχής.

Και αυτή η αποκατάσταση σήμερα , που η οικονομία της αγοράς προσπαθεί να εγκολπωθεί πλήρως την κοινωνία και να τη μετατρέψει σε κοινωνία της αγοράς , με αποτέλεσμα ο αθλητισμός να μην αποτελεί πλέον πραγματική έκφραση της κοινωνίας των πολιτών, αλλά μία ακόμη αγορά , είναι λυτρωτική και για αυτό επιβεβλημένη.

Λυτρωτική και Επιβεβλημένη γιατί αξίες , ιδεώδη και ιδανικά , που συστατικά και ιστορικά κουβαλάει ο αθλητισμός , δεν μπορούμε και δεν μας επιτρέπεται να τα χαρίσουμε στην τρέχουσα και εκχυδαϊσμένη έκφραση του χουλιγκανισμού και του βρώμικου- αθέμιτου αθλητισμού.

Κυρίες και κύριοι,
Σήμερα που ο Αρμαγεδών της κατανάλωσης και του ευτελισμού ισοπέδωσε στην τοπογραφία της ιστορίας όρη και λοφίσκους, ποτάμια και ρυάκια, το νέο σχολείο έχει μια δύσκολη αποστολή.
Καταρχήν να συλλάβει ότι το αγριοσέλινο του Πανελληνιονίκη είναι για την ιστορία μας , ακριβώς και με την ίδια ένταση στη σημασία του, ο,τι ο σφαίρος στον Εμπεδοκλή, το κενό στο Δημόκριτο, ο,τι η εκπύρωση στον Ηράκλειτο, το μηδέν στον Παρμενίδη, η κατηγορία στον Αριστοτέλη , ο,τι ο τόνος στους Στωικούς.

Είναι δηλαδή οι όροι της αυτογνωσίας μας, της ιστορικής και φιλοσοφικής μας βάσης, της συλλογικής μας οντότητάς ,
και ταυτόχρονα το μόνο ορθό σημείο αναφοράς για τη νέα γενιά.

Και αμέσως , χωρίς εκπτώσεις και παραμορφώσεις , να μετατρέψει αυτό το σημείο αναφοράς σε σύστημα αξιών.

Το στοίχημα είναι μεγάλο και το διακύβευμα κρίσιμο.
Είμαι , όμως , απόλυτα σίγουρη ότι αυτό το στοίχημα είμαστε αποφασισμένοι να το κερδίσουμε και θα το κερδίσουμε με κάθε θυσία.